cerrar buscador

Frankismoa

1 / 26 Hurrengoa
Andone Argüello: Frankismo garaian 1000 bat emakumeri lagundu genien abortoa egiten

Andone Argüello: "Frankismo garaian 1000 bat emakumeri lagundu genien abortoa egiten"

Frankismoaren azken urteetan 3.000 bat emakume hiltzen ziren urtero espainiar Estatuan. Euskal Herrian, horietako batzuk. Errealitate hori aldatu eta emakumeen aborto eskubidea gauzatu zedin Errenterian "abortu batzordea" sortu zuten.
Lau pertsona atxilotu eta hainbat zauritu dituzte, tartean 7 ertzain, martxoaren 3ko istiluetan, Gasteizen

Lau pertsona atxilotu eta hainbat zauritu dituzte, tartean 7 ertzain, martxoaren 3ko istiluetan, Gasteizen

Manifestazioaren deitzaileek "hamarnaka zauritu eragin dituen Ertzaintzaren karga guztiz basatia" salatu dute. Besteak beste, Ertzaintzaren furgoneta bat gazte baten gainetik igaro dela esan dute, eta zaurituetako batek konortea galdu duela.
Martxoaren 3ko biktimak oroitu dituzte milaka lagunek Gasteizen, sarraskitik 48 urte bete diren egunean

Martxoaren 3ko biktimak oroitu dituzte milaka lagunek Gasteizen, sarraskitik 48 urte bete diren egunean

Lore-eskaintzaren ostean, Martxoak 3 biktimen elkarteak eta ELA, LAB, ESK eta Steilas sindikatuek deitutako manifestazioa hasi da, "Etorkizun justu baterantz" lelopean. Istiluak izan dira, Ertzaintza manifestariei oldartu zaie eta hainbat lagun zauritu dira. Lau pertsona atxilotu dituzte.
1976an Poliziak hildako bost langileak oroitu dituzte Gasteizen

1976an Poliziak hildako bost langileak oroitu dituzte Gasteizen

Lore-eskaintzaren ostean, Martxoak 3 elkarteak eta ELA, LAB, ESK eta Steilas sindikatuek deituta, manifestazioa egin dute, "Etorkizun justu baterantz" lelopean. Biktimak gogoratzeko erakundeek sortuko duten memoriala txalotu du Martxoak 3 elkarteak.

Istiluak izan dira Gasteizen martxoaren 3ko biktimen omenez egindako manifestazioan

Istiluak izan dira Gasteizen martxoaren 3ko biktimen omenez egindako manifestazioan

El Corte Ingles parean izan dira istiluak. Hainbat manifestarik bengalak eta pintura gorria bota dute eraikinera, eta tentsio uneak izan dira. Ertzaintzak kargatu egin du. Lau lagun atxilotu dituzte eta hainbat zauritu izan dira.

Azkenean hasi da martxoaren 3ko biktimen memorialaren sorkuntza

"Azkenean hasi da martxoaren 3ko biktimen memorialaren sorkuntza"

Nerea Martinez Martxoak 3 elkartearen bozeramaileak eskerrak eman dizkie gasteiztarrei, horien "indarra" izan delako "administrazioak martxan jartzea lortu duena".
Gasteizko San Frantzisko eliza memoria gune izendatzeko eskatu du alkateak

Gasteizko San Frantzisko eliza memoria gune izendatzeko eskatu du alkateak

Lehen aldiz hartu du parte Espainiako Gobernuko ministro batek Martxoaren 3ko biktimen aldeko lore eskaintzan. Angel Victor Torres ministroak 600.000 euroko dirulaguntza iragarri du Martxoak 3 fundaziorako.
Espainiako Gobernuak eta haren bazkideek sekretu ofizialen legearen erreforma berriro bultzatzea babestu dute

Espainiako Gobernuak eta haren bazkideek sekretu ofizialen legearen erreforma berriro bultzatzea babestu dute

Hala ere, ez da adostasunik lortu dokumentuak desklasifikatzeko epeen inguruan. EAJk berriro ekarri duen lege-proposamena da. Espainiako Gobernuak 2022an aurreproiektu bat onartu zuen, baina azkenean bertan behera geratu zen hauteskundeak aurreratzearen ondorioz.
Atzo eta gaur borrokan, etorkizun justu baterantz da martxoak 3ko manifestazioaren leloa

"Atzo eta gaur borrokan, etorkizun justu baterantz" da martxoak 3ko manifestazioaren leloa

Datorren igandean, 1976ko martxoaren 3ko 48 urte ospatuko dira. Elizaren ondoan eraikitako monolitoan, martxoaren 3ko Biktimen Elkarteko eta sindikatuetako kideek manifestazioa aurkeztu dute, urtero milaka pertsona biltzen dituena.
Martxoaren 3ko Memoriala Fundazioa ostegunean eratuko dela baieztatu du Eusko Jaurlaritzak

Martxoaren 3ko Memoriala Fundazioa ostegunean eratuko dela baieztatu du Eusko Jaurlaritzak

Gobernu Kontseiluak argi berdea eman dio Gogora institutuaren eta Martxoak 3 Elkartearen arteko hitzarmenari. Zehazki, asteazkenean sinatuko dute, fundazioa eratu bezperan.
Aranzadik eta Gipuzkoako Aldundiak errepresio frankista jasan zuten emakumeen bizipenak ekarri dituzte gogora

Aranzadik eta Gipuzkoako Aldundiak errepresio frankista jasan zuten emakumeen bizipenak ekarri dituzte gogora

Ione Zuloaga historialariak zuzendutako ikerketan 1936 eta 1945 artean emakumeek pairatutako egoera desberdinak jaso dituzte.
Rodolfo Martin Villaren aurkako protesta egin dute Iruñean

Rodolfo Martin Villaren aurkako protesta egin dute Iruñean

200 bat lagunek, 'Sanfermines 78: gogoan!' kolektiboak deituta, errefusatu egin dute trantsizio garaiko Barne ministro ohia Iruñean egotea, 1978ko uztailean German Rodriguez hil zuten polizia ekintzaren "errudun" jotzen dutelako.

Gudari baten hezurrak hobitik atera dituzte Saibin (Abadiño), 2024 osoan jarraituko duen kanpaina hasieran

Gudari baten hezurrak hobitik atera dituzte Saibin (Abadiño), 2024 osoan jarraituko duen kanpaina hasieran

"Armada kolpistaren aurrean askatasunaren alde bizia eman zutenen sakrifizioa" goraipatu du Eusko Jaurlaritzak, eta omenaldirik onena gorpuak aurkitzea, identifikatzea eta familiei itzultzea dela adierazi du.
Gerra Zibileko gudari baten gorpuzkiak hobitik atera dituzte Saibi mendian, Abadiñon

Gerra Zibileko gudari baten gorpuzkiak hobitik atera dituzte Saibi mendian, Abadiñon

Lehendakaria, Nerea Melgosa Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua eta Gorka Urtaran Arabako Gizarte Politiken foru diputatua izan dira bertan. Prospekzio-lanek jarraitu egingo dute 2024an, gudalekua izan zenez, arrasto gehiago egon daitezkeelakoan.

Frankismo garaian Bilboko Eskolapioetan preso egondako gizonak omendu dituzte

Frankismo garaian Bilboko Eskolapioetan preso egondako gizonak omendu dituzte

Litekeena da 3.500 gizon inguru igaro izana bertatik. Iragana begirada kritikoarekin aztertzeko eta gertatutakoa belaunaldiz belaunaldi transmititzeko proposatu du Gogora Institutuko zuzendariak larunbat honetan preso horiei egindako omenaldian.

Gerra zibiletik etxean gordeta izan duten ikurrina eman dio Ezkiaga-Lasa familiak Legorretako Udalari

Gerra zibiletik etxean gordeta izan duten ikurrina eman dio Ezkiaga-Lasa familiak Legorretako Udalari

Errepublika garaian Legorretako EAJko Batzokian sortutako Irrintzi Alai dantza taldearena izandako ikurrina jaso du gaur Legorretako Udalak. 87 urtez etxean ondo gordeta izan du Ezkiaga-Lasa sendiak legorretarrentzat eta Irrintzi Alai dantza taldearentzat sinbolo berezia den ikurrina.

Frankismoak Ondarretan eraildako Hipolito Berasategiren gorpuzkiak familiari entregatu dizkio Jaurlaritzak

Frankismoak Ondarretan eraildako Hipolito Berasategiren gorpuzkiak familiari entregatu dizkio Jaurlaritzak

Donostiako Udalean egindako ekitaldi batean jaso ditu Pepik bere aitaren hezurrak, 83 urteren ostean. Ondarretan erail eta desagertutakoetatik identifikatu ahal izan den lehen biktima da. Oiartzungo hilerrira eramanak ziren haren hezurrak, beste askorenen artean.

Gerra Zibilean hildako 20tik gora gudariren gorpuzkiak topatu dituzte Zornotzako hilerrian

Gerra Zibilean hildako 20tik gora gudariren gorpuzkiak topatu dituzte Zornotzako hilerrian

Aranzadik desobiratze lanekin jarraituko du, eta horiek biktimen inguruko informazio gehiago ematea espero du. Melgosa sailburuak senideren bat inguru horretan hil zela sumatzen duten familiei eskatu die lagin genetikoa emateko, identifikazioa egin ahal izateko.
Bernardo Rodriguez Rincon frankismoaren biktimaren gorpuzkiak eman dizkio Jaurlaritzak haren familiari

Bernardo Rodriguez Rincon frankismoaren biktimaren gorpuzkiak eman dizkio Jaurlaritzak haren familiari

Bernardo Urduñako espetxe frankistan egon zen preso, eta bertan hobitik ateratako 71 presoen artean identifikatu duten zortzigarrena da. Aintzane Ezenarro Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuaren zuzendariak eman dizkio Bernardo Rodriguez Rinconen gorpuzkiak haren familiari.

Pepi Berasategi: Aita azaldu da! A ze sorpresa! Urte hauekin ez nuen espero

Pepi Berasategi: "Aita azaldu da! A ze sorpresa! Urte hauekin ez nuen espero"

Urtebete zuen Josefa Berasategik (Pepik) Ondarretako kartzelan preso hartu zuten Hipolito Berasategi aita desagertu zenean. Berasategi familia ordutik haren gorpuzkiak bilatzen aritu da eta aste honetan Oiartzungo "Oroimenerako frontoia" hilobi-monumentuan agertu direla jakinarazi diete.
Gerra Zibilaren eta errepresio frankistaren beste hiru biktima identifikatu dituzte

Gerra Zibilaren eta errepresio frankistaren beste hiru biktima identifikatu dituzte

Identifikatuak Felix Rodriguez Arana (Tolosan jaioa, baina pasaitarra), Quintana de la Serenako (Badajoz) Francisco de la Cruz Orellana eta Hipolito Berasategi Alcalde (Burgoseko Briviesca herrian jaioa) dira.
Egiari Zor elkarteak Estatu indarkeriaren biktimak publikoki aitortzeko eskatu die erakundeei

Egiari Zor elkarteak Estatu indarkeriaren biktimak publikoki aitortzeko eskatu die erakundeei

Fundazioak ETArenak ez diren biktimekiko "tratu asimetrikoarekin" amaitzea eskatzen du. Ekitaldia "egia aitortzeko borrokan jarraitzen duten guztiei" eta "oroimenerako eskubidea lapurtu nahi zaienei" eskaini zaie.
Espainiako Gobernuak frankismoaren biktima gisa aitortu du Gabriel Aresti idazlea

Espainiako Gobernuak frankismoaren biktima gisa aitortu du Gabriel Aresti idazlea

Meli Esteban alargunak errekonozimenduaren adierazpena jaso du, Pedro Sanchez Espainiako Gobernuaren presidentearen eskutik.

Frankismoko presoen esklabotza kasuak salatzeko lehenengo kereila jarri dute nafar batzuen senideek

Frankismoko presoen esklabotza kasuak salatzeko lehenengo kereila jarri dute nafar batzuen senideek

Igari, Bidankoze eta Erronkari lotzen dituen errepidea eraiki zuten presoen senideak dira. Esklabotza baldintzetan aritu zirela eta, "gizateriaren kontrako krimenen biktima" gisa aitortzeko eskatzen dute.
Ordena Publikoko Auzitegiak Euskadiko herritarren kontra zabaldutako sumarioak digitalizatuko ditu Gogorak

Ordena Publikoko Auzitegiak Euskadiko herritarren kontra zabaldutako sumarioak digitalizatuko ditu Gogorak

Gogora Institutuak jakinarazi duenez, lehen ikerketen arabera, 1963 eta 1977 bitartean Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako 2.700 herritar baino gehiagoren aurkako sumarioak abiarazi zituen auzitegi horrek.
Legebiltzarrak Memoria Historikoaren legea onartu du, gehiengo zabalarekin

Legebiltzarrak Memoria Historikoaren legea onartu du, gehiengo zabalarekin

Ganberako ordezkarien % 90ek babestu dute araudia (EAJk, PSE-EEk, EH Bilduk eta EP-IU k alde bozkatu dute). Urkulluk biktimekin ospatu du legearekin emandako "pauso garrantzitsua". Elkarte memorialistek "historikotzat" jo dute eguna. Biktima batzuk Legebiltzarrean izan dira bozketa jarraitzen.
Memoria historikoaren EAEko legearen gakoak

Memoria historikoaren EAEko legearen gakoak

Araudiak memoria sustatzeko eta Gerra Zibilaren eta Frankismoaren biktimen erreparazioa bermatzeko neurri berriak ditu. Ikur frankistak desagerrarazteko pausoak aurreikuisten ditu, baita 150.000 eurorainoko isunak arau-hausteengatik.
Memoria Historikoaren legea onartuko du gaur Eusko Legebiltzarrak, bi urteko tramitazioaren ondoren

Memoria Historikoaren legea onartuko du gaur Eusko Legebiltzarrak, bi urteko tramitazioaren ondoren

Bi helburu ditu legeak: batetik, Gerra Zibilaren eta diktadura frankistaren biktimen memoria, aitortza eta erreparazioa sustatzea; eta, bestetik, printzipio eta balio etiko eta demokratikoak sustatzea.
48 urte bete dira Francoren aginduz Txiki eta Otaegi eta FRAPeko hiru kide fusilatu zituztela

48 urte bete dira Francoren aginduz Txiki eta Otaegi eta FRAPeko hiru kide fusilatu zituztela

Francoren erregimenaren azken fusilatuak izan ziren. Ahaztuak 1936-1977 elkarteak deituta, oroimen ekitaldia egin dute Zarauzko hilerrian. Sortuk hartu du parte ekitaldian, eta alderdi horren hitzetan, hilketa horiekin Euskal Herri aske baten aldeko aldarria isilarazi nahi zuten.

1936ean Iberoko hilerrian fusilatu zituztenak omendu dituzte

1936ean Iberoko hilerrian fusilatu zituztenak omendu dituzte

Oltza Zendean, 70 lagun inguru fusilatu zituzten Iberoko hilobian bertan, eta beste hainbaten aurka errepresaliak hartu zituzten.

Fiskaltzak frankismoko torturak ikertzea eskatu du lehen aldiz

Fiskaltzak frankismoko torturak ikertzea eskatu du lehen aldiz

Carlos Vallejo sindikalistaren kasu ikertzearen alde azaldu da Ministerio Publikoa. Vallejok kereila aurkeztu zuen sei polizia frankisten aurka Bartzelonako komisaria nagusian bera torturatzeagatik.
Espainiako Justiziak software berria erosi du, Gerra Zibileko eta frankismoko biktimen DNA banku bat sortzeko

Espainiako Justiziak software berria erosi du, Gerra Zibileko eta frankismoko biktimen DNA banku bat sortzeko

Estatu mailako banku horretan adingabeen balizko lapurretaren biktima diren pertsonen profilak integratzea aurreikusten da.
Espainiako Justiziaren aurrean deklaratu duen frankismoaren lehen biktima: Inpunitatearen horma hautsi da

Espainiako Justiziaren aurrean deklaratu duen frankismoaren lehen biktima: "Inpunitatearen horma hautsi da"

Era berean, aurreneko aldiz Espainiako Gobernuak aurten abian jarri duen Giza Eskubideen eta Memoria Demokratikoaren Salako fiskalak hartu du parte auzian. Julio Pachecok salatu du Brigada Politiko-Sozialeko poliziek torturatu egin zutela 1975ean.
Aragoiko Justizia zuzendari berriari espedientea ireki diote sare sozialetan frankismoa goratzeagatik

Aragoiko Justizia zuzendari berriari espedientea ireki diote sare sozialetan frankismoa goratzeagatik

Esperanza Pastor Facebookeko irudi batean azaldu da bandera frankistarekin. PPk eta Voxek osatutako Gobernuak izendatu du, eta PSOEk eta Sumarrek osatutako oposizioak horren dimisioa eskatu du dagoeneko. Aragoiko Ehiza zuzendariari ere espedientea irekiko diote arrazoi bera tarteko.

Jacinto Lara abokatuak Frankismo krimenen ikerketa oztopatzea leporatu dio Espainiako Estatuari

Jacinto Lara abokatuak Frankismo krimenen ikerketa oztopatzea leporatu dio Espainiako Estatuari

Haserre hitz egin du Madrilen epaileak Julio Pacheco biktimaren auzia berrikusi behar duela adierazi dielako eta biktimaren deklarazioa bertan behera utzi dutelako.

Frankismoaren biktima baten lehen deklarazioa izan behar zuena bertan behera gelditu da Madrilen

Frankismoaren biktima baten lehen deklarazioa izan behar zuena bertan behera gelditu da Madrilen

Julio Pacheco Yepesek Frankismo garaian jasandako torturak salatu zituen eta auzitara eraman zuen kasua. Epaileak zalantzazko ertzak ikusi ditu orain eta auzia berriz aztertzea eskatu du.
EAEko 40 familiari aitortu diete euren senideak Cuelgamurostik ateratzeko baimena

EAEko 40 familiari aitortu diete euren senideak Cuelgamurostik ateratzeko baimena

Goizean hasi dira Cuelgamurosen 128 biktimaren gorpuzkiak ateratzen. Gogora Institutuaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoko 300 pertsona baino gehiago lurperatu zituzten lehen Erorien Harana izenaz ezagutzen zen horretan.
Gobernu aldaketa ematen bada desobiratzeak bertan behera geratuko diren beldur dira familiak

Gobernu aldaketa ematen bada desobiratzeak bertan behera geratuko diren beldur dira familiak

Desobiratzeko zain daudenen artean, hainbat euskal familia daude. Tolosako Ugarte familia da, horietako bat. Pozik daude indusketa lana hasi delako, baina uste dute ez dela familiek bakarrik egin beharreko prozesua eta erakunde publiko guztien elkarlana eskatzen dute.    

Cuelgamuroseko haranean, 128 lagunen gorpuzkiak ateratzeko lanak hasi dira

Cuelgamuroseko haranean, 128 lagunen gorpuzkiak ateratzeko lanak hasi dira

Memoria Demokratikoaren Legearen aginduz, gaur hasi dira Cuelgamurosen desobiratzeak. Euren familiak hala eskatuta, 128 lagunen gorpuzkiak ateratzeko lanean hasi dira, tartean baita hainbat euskal herritarrenak ere.

Gamiz-Fikan duela 86 urte Burdin Hesiaren defentsan eroritako gudariak omendu dituzte

Gamiz-Fikan duela 86 urte Burdin Hesiaren defentsan eroritako gudariak omendu dituzte

Aipamen berezia izan du Patxi Jaka Bikandi gudariak, duela 4 urte agertu baitziren bere gorpuzkiak eta identifikatu berri dute, alabak jarri dizkio lehen loreak. Memoriaren alde lanean jarraitzeko konpromisoa agindu du Nerea Melgosa sailburuak, totalitarismoei aurre egiteko beharra azpimarratuz.

1 / 26 Hurrengoa