Zuzenean

Bilatu

Zientzia

1 / 30 Hurrengoa

Markel San Nicolasek tesian baieztatu duenez, argazki berezi batekin atzeman daiteke kalamu medizinala

Publikatuta: 2024/04/20 12:46 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/22 11:19 (UTC+2)

EHUko kimikaria da Markel San Nicolas, eta tesia egin du kalamu-landareen hazkuntzaren inguruan. Adituaren arabera, kamera hiperespektrala erabilita kalamuaren CBDa atzeman daiteke. Hain zuzen ere, erabilera terapeutikoa du CBDak eta medikuntzan erabil daiteke.

Hirugihar beganoa, txuletak inprimatzeko makina... Food 4 Future-k elikagaien etorkizuna erakutsi du BECen

Publikatuta: 2024/04/16 14:53 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/17 09:42 (UTC+2)

Hiru egunetan zehar, Elikagaien eta Edarien Industriari zuzendutako mundu mailako ekitaldirik garrantzitsuena ospatuko da BECen.

Euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologia

Publikatuta: 2024/04/12 21:55 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/15 10:42 (UTC+2)

Elhuyarreko Ander Corralekin aritu gara euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologiaz, adimen artifizialaren bitartez.

Instituto Roche fundazioak medikuntza birsortzaileari buruzko "Teknopolis"en kazetaritza lana saritu du

Publikatuta: 2024/04/12 11:11 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/12 12:37 (UTC+2)

Osasungintzako komunikazio arloan erreferente den lehiaketa honetara 280 lan aurkeztu dira aurten, parte hartze errekorra gaindituta, eta guztien artetik EITBk eta Elhuyar Fundazioak ekoiztutako saioa nabarmendu dute, 'National Geographic'ekin batera.

Higgs bosoiaren, 'Jainkoaren partikula'ren, aurkitzailea hil da

Publikatuta: 2024/04/09 21:20 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/09 21:20 (UTC+2)

Peter Higgsek partikula berriaren existentzia iragarri zuen, nahiz eta ez baieztatu ia mende erdi beranduago arte, 2012an, CERNen egindako esperimentuen bidez. Fisikako Nobel Saria jaso zuen 2013an, Francois Englertekin batera egindako lanagatik.

Eguna gau bihurtuko du gaur eguzki-eklipse oso batek Mexikon, AEBn eta Kanadan

Publikatuta: 2024/04/05 15:05 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/08 07:30 (UTC+2)

Iluntasunik ez da nabarituko Euskal Herrian. Eklipsea ikusiko den eremuetan, iraganeko eklipseetakoak baino zabalagoak eta populatuagoak izanik, turista oldeak espero dituzte. Kanadan, Niagara eskualdean, esaterako, larrialdi-egoera ezarri dute inguruko segurtasuna bermatze aldera.

Alemaniak dio Iberiar penintsularen ekialdetik igaro zen bolidoa Elon Musken satelite bat zela

Publikatuta: 2024/03/31 21:01 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/03/31 21:16 (UTC+2)

Frantziatik sartu eta Kataluniako, Balear Uharteetako eta Valentziako zerua igaro zuen bolidoak ostiraleko 22:59 aldera, Mediterraneo itsasoan erori arte. Astronomia zale ugarik grabatu eta argazkiak atera zizkioten, baita Euskal Herritik ere.

Zergatik transformatzen gara gauez?

Publikatuta: 2024/03/31 13:36 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/02 08:19 (UTC+2)

Gauak erakarpen adina beldur eragiten dio jendeari eta hori zergatik gertatzen den argitu digu Juan Aldaz soziologoak.

Izotz-urtze polarra Lurreko errotazioa moteltzen ari da, eta horrek eragina izan dezake orduaren koordinazioan

Publikatuta: 2024/03/27 19:09 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/27 19:14 (UTC+1)

Ikerketa baten arabera, Groenlandiako eta Antartikako izotz-urtzeak Lurraren abiadura angeluarra moteldu dezake, lehen baino azkarrago.

Zientzialariek pausoa eman dute alboko esklerosi amiotrofikoaren aurkako sendagaiak sortzeko

Publikatuta: 2024/03/22 16:59 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/22 17:55 (UTC+1)

CNIOko ikertzaileek jakinarazi dutenez, esklerosi honen jatorria mugimenduaz arduratzen diren neuronetan 'zabor-proteinak' pilatzea izan daiteke.

Matematikaz

Publikatuta: 2024/03/15 21:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/15 13:07 (UTC+1)

EHUko Txoni Matxain izan dugu Schródinger eta kuantikaren beste matematika batzuez hizketan eta Xiomara Gezuraga irakaslearekin, berriz, Matematikaren didaktikaz aritu gara.

Garikoitz Azkona: "Beldurra kentzen laguntzen duen molekula identifikatu dugu"

Publikatuta: 2024/03/11 11:51 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/13 10:29 (UTC+1)

Coimbra-ko (Portugal) unibertsitateko ikelariekin elkarlanean aritu da EHUko psikobiologia saileko ikerlaria. Aurkikuntza urrats garrantzitsua da gaitz psikiatriko ohikoenak tratatzeko botikak lortzeko bidean.

Emakume zientzialariak eta Teknopolis

Publikatuta: 2024/03/08 21:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/11 10:52 (UTC+1)

Teknopolisek, ETBren zientzia saioak, 25 urte bete ditu. Nagore Rementeria eta Iñaki leturia izan ditugu bide luze honi buruz hizketan. Gainera, "Norteko Ferrokarrilla" saioan elkarrizketatu ditugun emakume zientzialarien hitzekin erreportajea osatu dugu.

Zein da emakumeen egoera zientzia arloan?

Publikatuta: 2024/03/08 13:40 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/08 11:26 (UTC+1)

Emakumeen Nazioarteko Egunean Ana Galarraga zientzia komunikatzailearekin egon gara. Emakumeek zientzian bizi duten egoeraz hitz egin digu eguneko errezeta egiten dugun bitartean.

Satlantis enpresa bizkaitarrak arrakastaz jaurti du Horacio satelitea

Publikatuta: 2024/03/05 16:54 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/06 09:04 (UTC+1)

Satlantisek, lurra behatzeko teknologia aurreratuen hornitzaileak, arrakastaz jaurti du Horazio satelitea, dagoeneko zabalduta eta orbitan dagoena.

Adime artifizial generatiboa

Publikatuta: 2024/03/01 21:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/01 11:43 (UTC+1)

Arantza Del Pozo (Vicomtech) eta Joseba Laka (Tecnalia), adimen artifizial generatiboaz. Txatbotak, irudigintza, programazio automatikoa eta gehiago. Gainera, Elhuyar aldizkariaren azken zenbakiaren berri eman digu Ana Galarragak.

"Zientzia egitea surfean aritzea bezalakoa da guretzat"

Publikatuta: 2024/02/23 12:47 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/26 08:14 (UTC+1)

Aran Garcia Lekue Ikerbasqueko ikerlaria izan dugu gonbidatu Faktorian. Zientziaren berrikuntzez, euskal emakume zientzialaria izateaz, eta euskal eta atzerriko talentua erakartzeaz aritu zaigu.

'Antiquity' aldizkariak Irulegiri buruzko ikerketa osoena argitaratu eta berritasunak ekarri ditu

Publikatuta: 2024/02/20 16:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/20 18:27 (UTC+1)

Artikulua nazioarteko aldizkarian argitaratzeak bultzada berria eman dio ikerketa arkeologikoari eta Mattin Aiestaran Aranzadi Zientzia Elkarteko arkeologoaren taldeak erabilitako metodologia "zorrotza" balioan jartzen du.

EAJk zientzian ''hesiak gailendu'' eta ''emakumezko erreferenteak'' sortzeko konpromisoa agertu du

Publikatuta: 2024/02/11 13:29 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/12 08:04 (UTC+1)

Maitane Ipiñazar hautagai jeltzaleak esan du politika feministak sustatuko dituela emakumeen "ahalduntzea" indartzeko eta zientziaren arloan "protagonistak" izateko.

Emakume zientzialarien lana goraipatu dute Zarauzko hainbat dendatan

Publikatuta: 2024/02/11 12:20 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/12 08:54 (UTC+1)

Edurne Gastón Elhuyarreko kideak lagundurik, Emakume Zientzialarien egunarekin bat egin duten dendetara bisita egin du Amaraunak. Euskal Herrian zein nazioartean nabarmenak diren zientzialarien berri jakin nahi izan dugu.

Emakume Zientzialarien Eguna

Publikatuta: 2024/02/09 21:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/12 07:40 (UTC+1)

Otsailaren 11 Emakume Zientzialariaren Eguna denez, saio berezia izan dugu. Batetik, Donna Strickland izan dugu, Fisikako Nobel sariduna 2018an. Gainera, Eli Alberdi eta Lide Arana izan ditugu haien arloetan emakumeen egoera aztertzeko.

EITBk bat egingo du asteburuan Zientziako Emakume eta Nesken Nazioarteko Egunarekin

Publikatuta: 2024/02/09 13:36 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/09 14:10 (UTC+1)

"Teknopolis" saioak emakumeak erakartzeko zientzia nola aldatu del aztertuko du; ETBko albistegietako lantaldeak Mercedes Maroto-Valer zientzialari gasteiztarra elkarrizketatuko du, eta Radio Euskadiko "Más Que Palabras" saioak, berriz, Marta Alonso Roldán biologo eta ikertzailea.

Emakumeak dira nagusi osasun arloko ikasketetan, baina ingeniaritzan gutxiengoa dira

Publikatuta: 2024/02/09 11:40 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/09 14:51 (UTC+1)

Matrikulen % 78 emakumezkoenak dira Osasun zientzietako ikasketetan, baina ingeniaritzan eta arkitekturan ez dira % 29ra iristen. Emakumezko ikertzaileen kopurua % 35,7 hazi da hamarkada batean.

"Hezur bat aztertuta, datu asko lor daitezke; besteak beste zer jaten zuen izaki horrek"

Publikatuta: 2024/02/04 13:50 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/05 12:23 (UTC+1)

Arkeologian sakontzen saiatu gara Amarauna saioan eta horretarako Maite Iris eta Aitziber Gonzalez arkeologoak gonbidatu ditugu Gasteizko estudioetara. Euren lan-esparruaz aritu zaizkigu, lan tresnez, egitekoez edota zenbaitetan eman behar izaten dituzten azalpen eta argibideez.

Hemoglobinaz eta CRISPR teknikaz

Publikatuta: 2024/02/02 23:53 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/05 09:23 (UTC+1)

Hemoglobinaz eta CRISPR teknikaz aritu gara Lide Arana EHUko biokimikariarekin.

Elon Muskek iragarri du lehen aldiz txipa ezarri dutela gizaki baten garunean

Publikatuta: 2024/01/30 17:24 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/30 17:24 (UTC+1)

Muskena den Neuralink enpresaren arabera, mugikortasuna galdu duten pertsonei pentsamenduen bidez gailu elektronikoak kontrolatzeko modua emango die produktuak. Tximinoekin egindako esperimentazio fasean, animalia batzuen heriotza eragiteagatik ikerketapean dago Neuralink konpainia.

Erik Isasmendi: "Oilaskoa jaten dugunean, dinosauro bat jaten ari gara"

Publikatuta: 2024/01/27 13:42 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/29 09:29 (UTC+1)

EHUko Paleontologia eta Geologia sailekoa da Erik Isasmendi, eta Euskal Herrian bizi izan ziren dinosauroak ikertzen ari da. Lañuko aztarnategian aurkitutako aztarnekin egin du ikerketa eskoriatzarrak.

Nola aplika daiteke matematikako jokoen teoria onkologian?

Publikatuta: 2024/01/26 23:54 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/29 13:20 (UTC+1)

EHUko Annick Laurellerekin aztertu dugu matematikako jokoen teoria onkologian nola aplikatu.

Odol-analisi batek alzheimerra % 95eko zehaztasunez diagnostikatzeko aukera ematen du

Publikatuta: 2024/01/23 18:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/23 18:57 (UTC+1)

Ikerketa honek baieztatu du fosforilatutako TAU 217 proteinak (p-tau217) patologia identifikatzeko zehaztasun handia erakusten duela. Suedian batez beste 66,3 urte dituzten 786 pazienteren laginetan oinarritzen da azterketa.

Linguatec-AI proiektua

Publikatuta: 2024/01/19 23:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/19 09:18 (UTC+1)

Josu Aztiria (Elhuyar), Linguatec-AI proiektuaz: katalanaren, aragoieraren, okzitanieraren eta euskararen garapen teknologikoa adimen artifizialaren bidez.

Ikerketa batek covid iraunkorra eragiten duen sistema immunologikoaren akatsa atzeman du

Publikatuta: 2024/01/19 08:52 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/19 20:30 (UTC+1)

'Science' aldizkariak kaleratutako ikerketaren arabera, gaixoek disfuntzioak dituzte proteina kopuruan, eta horren eraginez, euren erantzun immunologikoa ez da berdina. Aurkikuntzari esker, eritasun horren diagnostikoa eta tratamendua hobetzeko gai izango direlakoan daude zientzialariak.

Izotz biltegi handiak aurkitu dituzte Marten

Publikatuta: 2024/01/18 19:24 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/18 19:42 (UTC+1)

Europako Espazio Agentziaren Mars Express zundak 20 urte daramatza Marte esploratzen, eta baieztatuko balitz, planeta gorriaren ekuatorean aurkitutako ur kantitate handiena litzateke.

Inoiz ikusitako zulo beltz zaharrena atzeman dute, James Webb teleskopioaren bitartez

Publikatuta: 2024/01/17 18:05 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/18 09:35 (UTC+1)

Big Bangetik 400 milioi urtera detektatutako zulo beltzak, gainera, orain arte ezagututako erritmoa baino askoz azkarrago jaten du materia.

Glutenak hestean eragiten duen inflamazioa ekiditen duen konposatu naturalaz

Publikatuta: 2024/01/12 23:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/12 12:54 (UTC+1)

Ainara Castellanos eta Ane Olazagoiria EHUko ikertzaileekin aritu gara glutenak hestean eragiten duen inflamazioa ekiditen duen konposatu naturalaz.

''Gure hondartzetan jasotako plastikozko pinportak ez dira Galiziakoak''

Publikatuta: 2024/01/12 13:37 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/12 13:37 (UTC+1)

Oihanek Cabezas AZTIko ikerlariak baieztatu du gure hondartzetan jasotako pelletak ez direla Toconao ontziak galdutakoak. Hurrengo lau egunetako aurreikuspenen arabera, ez du uste plastiko hondakin haiek gurera iritsiko direnik.

Behi eta ardientzako pentsu merkeago eta jasangarriago bat sortu dute kafe hondarrak erabilita

Publikatuta: 2024/01/11 08:00 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/11 08:54 (UTC+1)

AZTI teknologia zentroak ikerketa egin du kafe hornitzaile, biltzaile eta abeltzainen partehartzearekin. Frogatu dutenez, kafe hondarrak ganaduaren dietan sar daitezke. % 100ean euskal pentsua izango den hori 1-2 urteren buruan egon liteke merkatuan, sustatzaileen arabera.

Loditasunaren kontrako botiken urre gorria

Publikatuta: 2024/01/09 11:49 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/10 12:17 (UTC+1)

Obesitateari aurre egiteko belaunaldi berriko botikek iraultza ekarri dute. Iraultza medikua, hasteko. Baina, luzera begira, gizartearen kontsumo ohiturak ere aldaraz ditzakete. Eragin ekonomiko handia izango dute.

Robotak eta testu zaharrak

Publikatuta: 2024/01/05 21:58 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/09 15:06 (UTC+1)

Xabier Monasteriorekin aritu gara roboten lehen aipamenaz euskarazko edizio batean. Gainera, "Lateral" podcastaz ere aritu gara.

Hezkuntza eta kuantika

Publikatuta: 2023/12/29 21:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/10 08:03 (UTC+1)

Zientzia eta teknikari buruz jakin beharreko guztia, Gillermo Roak aurkeztuta, Elhuyar Fundazioarekin elkarlanean. Azken asmakizunak, ikerkuntza, ikertzaileak... Zientziaren inguruan zer ari den mugitzen jakin nahi? Ostiraletan 22:00etan, eta igandeetan bazkalostean.

3D inprimagailuan egindako hirugiharra, foiea eta hegaluzea jaki tradizionaletatik bereiztea erraza al da?

Publikatuta: 2023/12/19 22:46 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2023/12/18 22:47 (UTC+1)

Euskaldunei asko gustatzen zaigu jatea; areago, ondo jatea gustatzen zaigu. Baina betiko janaria edo 3D inprimagailu batek egindako janaria bereizteko gai izango ote ginateke? Iñigo Agirrek eta Mikel Perezek dastaketa egin dute itsu-itsuan Coccus etxeko 3D janariarekin.

1 / 30 Hurrengoa