Ekonomia -

Koronabirusa

Aldi baterako lan-erregulazioari buruz jakin beharreko guztia

Kontsultatu gida honetan lan kontratuaren etenari eta denbora tarte horretan jaso daitezkeen diru-laguntzei buruzko zalantzak.

Volkswagenen lantegia Iruñean. Argazkia: EFE
Volkswagenen lantegia Iruñean.
Volkswagenen lantegia Iruñean. Argazkia: EFE

GAIZKA PALACIOS | EITB.EUS

Whatsapp Facebook Twitter Telegram Email

Koronabirusaren hedapena gelditzeko asmoz hartutako salbuespen-neurriek hainbat ondorio ekarri dituzte. Horren erakusgarri da, esaterako, enpresa askotan ezarri dituzten aldi baterako lan-erregulazio espedienteen gorakada nabarmena. Euskal Herriko milaka eta milaka langileri eragin die.

Baina, zer da aldi baterako lan-erregulazio espedientea?

Alarma egoeraren ondorioz, hainbat lantegik, jatetxek eta dendek ateak itxi behar izan dituzte. Kasu horietan, buruzagiak aldi baterako lan-erregulazio espedientea aurkeztu dezake.

Legezkoa da eta enpresaburuari langilearen kontratua aldi baterako eteteko edo lanaldia behin-behinean murrizteko aukera ematen dio.

COVID-19 gaitzarekin lotuta, aldi baterako enplegu-erregulaziorako planak bi motatakoak izan daitezke:

1- Alde batetik, gobernuek hartutako salbuespen neurrien eraginez ezarritako lan-erregulazio plana dago. Jarduera etetea agindu dietelako, ekoizpenarekin jarraitzeko hornidurarik jaso ez dutelako edo lantaldean koronabirusak jotako pertsonak atzeman eta osasun erakundeek zabaldutako protokoloak bete behar dituztelako itxi egin behar izan duten enpresek erabiltzen dute.

Kasu honetan, laneko agintaritzak –Eusko Jaurlaritzako eta Nafarroako Gobernuko enplegu sailak– prozesu guztian hartzen du parte eta enpresak bere oniritzia behar du lan-erregulazio plana gauzatzeko.

2- Bestalde, koronabirusak eragindako arazo ekonomiko, tekniko, produktibo edo antolakuntza eragozpenei lotutako aldi baterako lan-erregulazio espedientea dago.

Kasu honetan, laneko departamentuek ez dute eskurik hartzen. Aurrez, kontsulta saioak izaten dira zuzendaritza eta langileen ordezkarien artean, planari buruzko akordio bat lortzeko asmoz. Ituna egin ala ez, bilerak amaitutakoan, enpresak nahi duen neurria har dezake: kontratuak eten edo lanaldiak murriztu.

Enpresak aldebakarreko erabakia hartzen badu, langileek Lan-arloko Auzitegian demanda aurkezteko aukera izango dute bi kasuetan. 

Zer egin behar dut nire enpresak aldi baterako lan-erregulazioa aplikatzen badu?

Ezer ez. Enpresak zuzenduko du prozesu guztia. Kaltetutako langileen zerrenda eta haien kontu korronteetako zenbakiak Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoari jakinaraziko dizkio, eta erakunde horrek egingo ditu tramite guztiak beharginak dagokion dirulaguntza jaso dezan.

Zein baldintza bete behar dut dirulaguntza jasotzeko?

Lan-kontratua eteten denean, hainbat baldintza bete behar izaten dira langabezia-prestazioa kobratzeko, hala nola gutxiengo epea kotizatuta izatea. Alabaina, kasu honetan ez da baldintzarik bete behar. Nahikoa da Gizarte Segurantzan alta emanda egotea. 

Gogoan izan behar dugu alarma egoera batean ezarritako salbuespen neurriek eragindako ondorioei aurre egiteko salbuespeneko dirulaguntza batez ari garela. Kontratua aldi baterako eten edo lanaldia aldi baterako murriztu zaion langileak langabezia-prestazioa kobratuko du. Denbora tarte hori kotizatuta agertuko zaio bizitza laboralean eta ez zaio kontuan hartuko etorkizunean beste kontratu eten bat badauka eta berriro dirulaguntza eskatu behar badu.

Zenbat diru jasoko dut?

Langabezia-prestazioaren zenbatekoa lan-erregulazio plana ezarri aurreko 180 egunetan beharginak kotizatutako oinarri erregulatzailearen arabera kalkulatzen da.

Horrela, bada, lehendabiziko sei hilabeteetan oinarri horren % 70 kobratuko du, eta ondoren, % 50.

Edonola ere, gutxiengo eta gehiengo batzuk ezarri dituzte. Seme-alabarik ez duen lagun batek 501 euro kobratuko ditu gutxienez, eta 1.098 euro gehienez. Ume bakarra duenak 671 euroko laguntza jasoko du gutxienez, eta 1.254 gehienez.

Seme-alaba bi edo gehiago dauzkaten langileek, berriz, 1.411 euro kobratuko dute gehienez.  

Enpresak langabezia-prestazioa osatzeko betebeharra dauka?

Ez. Langileen ordezkariekin hala adostuta edo bere borondatez egin, egin dezake, baina ez dago langabezia-prestazio osatzeko behartuta.

Bestalde, Eusko Jaurlaritzak eta Borondatezko Gizarte-Aurreikuspeneko Erakundeek (BGAE) akordioa egin dute osasun krisiaren ondorioz lan erregulazioak pairatzen ari diren langile eta autonomoek langabeziaren diru-laguntzak BGAEen bitartez osa ditzaten berehala, Legeak eskatzen duen gutxieneko epera iritsi gabe ere. 

Zer gertatzen da aldi baterako lan-erregulazio espedientea indargabetzean?

Aldi baterako lan-erregulazio espedientea indarrean dagoen bitartean, lan harremana etenda dago, baina ez amaituta. Hau da, beharginak lanpostua gordeta izango du eta aurrez zituen lan-baldintzak berreskuratuko ditu.

Alarma egoeraren ondorioz ezarritako salbuespen neurriak baliorik gabe uzten dituztenean bukatuko da aldi baterako lan-erregulazioa.

Zer geratzen da alarma egoera ezarri aurretik langabezia-prestazioa jasotzen ari banintzen?

Dagoeneko langabezia-prestazioa jasotzen ari den beharginak ez du eskubiderik laguntza hori luzatzea eskatzeko. Alabaina, langabeziagatiko dirulaguntza (subsidioa) eskatzeko aukera izango du, horretarako baldintzak betetzen baditu.

Alarma egoera ezarri baino lehenagotik subsidioa kobratzen ari zenak, berriz, ez du inolako tramiterik egin beharko laguntza hori jasotzen jarraitzeko. Automatikoki berrituko diote subsidioa.  

Enplegu bulegoak itxita daude. Zer egin dezaket?

Salbuespen egoera luzatzen den bitartean, enplegu zerbitzu publikoek beren kabuz berrituko dituzte epemuga gaindituta duten eskaera guztiak, pertsona bakoitzak dagokion laguntza jaso dezan gero.

Joan den martxoaren 16az geroztik, Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoaren bulegoak itxita daude herritarrentzat.

Telefonoz eta Internet bidez egin behar dira kontsultak eta tramiteak.

Kontuan izan osasun agintariek koronabirusaren aurrean eman dituzten aholkuak. Albiste faltsuak zabaldu arren, agintariek emandakoei bakarrik egin kasu. Gaitzaren sintomarik baduzu, EAEn bizi bazara, ohiko zure osasun-zentrora deitu; Osasun Batzordearen telefonoa, 900 20 30 50 zenbakia, eskuragarri duzu, zalantzarik izatekotan. Nafarroan bizi bazara, Osasun Batzordearen telefonora dei dezakezu: 948 290 290 (Nafarroa). Gogoratu COVID-19 gaitza ez hedatzeko modurik eraginkorrena eskuak sarri garbitzea dela; ahoa estaltzeko maskarak bakarrik dira gomendagarriak sintomak badituzu edo adineko pertsonekin edo immunodeprimituekin harremanetan bazaude.

 

 

 

 

 

 

Hau zure interesekoa bada, baliteke beste gai hauek ere izatea
Krisi ekonomikoa munduan gaur Langabezia Bizkaia Gipuzkoa Nafarroa Araba Lana Enplegu-erregulazioko espedienteak Gaixotasunak Gizartea Ekonomia Eguneko albisteak Albisteak Osasun albisteak Sindikatuak Enpresaburuak Koronabirusa Automobilgintzari buruzko albisteak