Fernando Bernues: "Nozioen eta emozioen antzerkia interesatzen zait"

Istiluen kontrako polizia bat eta polizia indarkeriaren biktima bat, afari informal batean. Hori du abiapuntu El rey tuerto Tanttaka eta In Extremis Teatro konpainiek ostiralean (urtarrilak 28, 20:00), Gayarre Iruñeko antzokian estreinatuko duten antzezlanak.

Bi konpainien arteko koprodukzioa, "umore beltzaren ukituak dituen komedia soziala", Marc Crehuet kataluniar antzerkigileak idatzi, eta 2013an estreinatu zuten, eta bertsio berri honetan Fernando Bernues dabil zuzendari eta Txori García Uriz, Iratxe García Uriz, Leire Ruiz, Oier Zuñiga eta Ion Barbarin antzezle taldean.

Bernuesekin hitz egin dugu udazkenetik aurrera euskaraz ere ikusi ahalko den antzezlan honi buruz.

Zerk eman zizuen arreta jatorrizko antzezlanetik zuen bertsioa egitea erabakitzeko?

Lehen unetik liluratu eta harrapatu gintuen, komedia beltz oso garratz, garaikide eta harrigarria delako, tentsio egoera izugarria sortzen duena. Gidoiaren sigi-saga guztien ondorioz, gertakari guztien dinamikak pertsonaia guztiak durduzatzen ditu.

Funtzioak ahalmen handia du gure iruditeria komun sozial eta politikoarekin bat egiteko, umore dirdiratsu eta garratza du, eta pertsonaietako batzuen bizitzan tragedia existentzial moduko bat da.

Ertz asko dituen antzezlana da.

Zein neurritan egokitzen zaio "El rey tuerto"ren zuen bertsioa jatorrizko bertsioari edo haren zinemarako egokitzapenari?

Begirune handiz jokatu dugu testuarekin, hori baita ezagun zaiguna. Marc Crehuetek berak antzezlana zuzendu zuen, baita pelikula ere, baina ez dugu ikusi ez bata ez bestea.

Testua, ostera, ondo ezagutzen dugu, eta den bezala errespetatu dugu, nahiz eta ia oharkabean pasatzen den anekdotaren bat gehitu dugun.

'El rey tuerto'

Antzezlana komedia bat da. Zure ustez, arriskua dago umoreak hainbat gai desaktibatzeko edo horiei garrantzia kentzeko edo, aitzitik, umoreak bestela jende jakin batengana iritsiko ez liratekeen mezuak helarazteko balio du?

Esaten duzun bezala, aho biko ezpata da umorea. Nire ustez, hausnarketak desaktiba litzake, baina baita, ironiaren bidez, aktibatu ere.

Kasu honetan, funtzioak asko du komedia garratzetik, baina bidea zabaltzen joaten da gertaera askoz gogorragoak, hausnarketa askoz existentzialagoak eta diskurtso politiko askoz sendoagoak emateko.

Zentzu horretan, gustatzen zaidana da pertsonaiak beti kontraesanez beteta daudela.

Nola urruntzen da lana arketipotik? Nola ematen zaie sakontasuna horren markatuta dauden pertsonaiei benetakoak emateko eta, horrela, hausnarketak pizteko ahalmena izateko?

Hainbat modutara egiten duela uste dut. Egia da testuak oso egoera indartsua aurkezten duela hasieran, tentsio handikoa eta komedia beltzerako oso egokia, gertakari mingarri bat baitu abiapuntu.

Hala ere, testua ez da gertakari horretan gelditzen, eta haratago iristen da: jirabira narratibo ugariek ikuslea ezustean harrapatzen dute, eta oso gauza interesgarria egiten du: pertsonaiek kontraesanak izatea lortzen du. Horrek ematen dizkio testuari ñabardurak eta gizatasuna, eta horri esker ez dugu ikusten horietako bakoitzaren arketipoak soilik.

'El rey tuerto'

Zer gustatuko litzaizuke buruan eramatea "El rey tuerto" ikusi eta gero antzokitik irteten denak?

Nire ustez, fikzioak orokorrean eta antzerkiak bereziki besteren tokian jartzeko balio du, gure sineste sendoetako batzuen inguruan zalantzak sortzeko eta ikusteko bakoitzaren inguruabarrek bizitza modu askotakoa izatea eragiten dutela.

Beti esaten dut nozioen eta emozioen antzerkia interesatzen zaidala, non ideiek eta sentimenduek eskua eman diezaioketen elkarri. Uste dut horretarako dela artea.

Nahiko nuke testuak eskaintzen dituen galderei buruz hitz egiten jarraitzeko gogoa izatea.

Antzezlana euskaraz emateko asmoa ere baduzue. Noiz ikusi ahalko dugu "El rey tuerto" euskaraz?

Bai, euskaraz eta gaztelaniaz egingo da. Euskarazko bertsioa urriaren 15ean estreinatuko da Beran, eta agertoki askotatik jarraitzea gustatuko litzaidake.