Dagoeneko prest dituzte irailean eta urrian Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak emandako bi epaien kontrako kasazio errekurtsoak. Euskararen normalizazioarekin lotutako dekretuaren hainbat artikulu baliogabetu zituen epai horien bidez Justizia Auzitegiak.
Hala ere, adierazpenak Iñaki Subijana presidentearen boto partikularra izan du, bi alderdi politikoren arteko akordio bati buruzko akordio batek organo horri esleitutako eskumenak gainditzen dituela argudiatuta.
Norbanakoek, sindikatuek edota enpresek jarritako salaketen ondotik etorri dira gehienetan epaileen erabakiak, eta argudioei erreparatuta, gogortzen joan dira, indarrean dagoen hizkuntza-eskakizunen sistema osoa zalantzan jartzeraino.
Gainera, gaur aurkeztutako ekimenarekin, bat egin dute datorren larunbaterako Euskalgintzaren Kontseiluak, "euskararen erasoaldia salatzeko" Bilbon deitu duen manifestazioarekin.
Magistratuaren ustez, "erabaki judizialei emandako erantzun horretan, MLNVk sufrimendua sozializatzeko estrategiaren esparruan sustatutako Botere Judizialaren deslegitimazio sozialeko beste kanpaina batzuen oihartzuna antzeman daiteke".
Lehendakariak iragarri duenez, helegiteak aurkeztuko dizkiote EAEko Auzitegi Nagusiak euskararen kontra eman dituen epaiei. Hala jakinarazi du Urkulluk gaur Voxeko legebiltzarkideak egindako galderari erantzunez.
Iñigo Urkullu lehendakariak EAEko Auzitegi Nagusiak euskararen aurka hartutako azken epaiekin ez datozela bat adierazi du Legebiltzarrean, eta Jaurlaritzak helegitea aurkeztuko duela iragarri du.
Zehazki, toki-erakundeetan hizkuntza ofizialen erabilera instituzionala eta administratiboa normalizatzeari buruzko 179/2019 dekretuaren hiru artikulu baliogabetzen ditu. Epaia ez da irmoa eta Eusko Jaurlaritzak 30 eguneko epea du Auzitegi Gorenean helegitea aurkezteko.
Euskadiko Udalen Elkarteko Batzorde Eragileak egin duen lehenengo ohiko bileran, alkateek adierazpen bat onartu dute, EAEko Auzitegi Nagusiak asteartean eman zuen epaia dela eta.
UEMAk "kezkaz eta larritasunez" hartu du Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak udal legearen inguruan emandako azken ebazpena. Euskararen indarberritze-prozesuaren aurkako erabakitzat jo du.
Horrela, Auzitegi Gorenak atzera bota du EAEko Auzitegi Nagusiak 2021eko azaroaren 4an emandako epaiaren aurka Irune Costumerok jarritako helegitea; epai horrek baieztatu egin zuen, halaber, Bizkaiko Lurralde Auzitegiaren 2020ko uztailaren 20ko erabakia.
Toki-erakundeetan hizkuntza ofizialen erabilera instituzionala eta administratiboa normalizatzeari buruzko 179/2019 Dekretuaren aurkako ebazpena da gaur EAEko Auzitegi Nagusiak kaleratutakoa. Halere, epaia ez da irmoa oraindik, eta Eusko Jaurlaritzak errekurtsoa aurkeztu dezake Auzitegi Gorenean.
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen hitzetan, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiaren azken epaia "politikaren judizializazioaren adibide argia" da. "Auzitegi Konstituzionala bera baino urrunago joan dira", kritikatu du.
Horren aurrean, Euskalgintzaren Kontseiluak azpimarratu du euskararen normalizazioaren aurkako oldarraldiari etena jartzeko ordua dela. "Dudarik gabe larritasun handikoa da epai hau", salatu du.
Era berean, euskararen erabilera sustatzeko asmoz, Iñaki Subijana EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko presidenteak esan du hainbat barruti judizialetan epaiketak euskaraz egiteko proiektu pilotu bat jarriko dela martxan.
BJKNk ia bost urte daramatza jardunean. Iaz, ikasturte hasierako ekitaldi horretan, Urkullu lehendakariak "sinestezintzat" jo zuen egoera, eta "alderdikeriak alde batera" uzteko eskatu zuen.
Epaian, auzitegiak atzera bota du akusatuaren helegitea, eta berretsi egin du Bizkaiko Auzitegiak martxoaren 19an emandako sententzia, zeinak akusatua adingabearengandik 100 metro baino gutxiagora ez hurbiltzera behartu zuen.
Astelehenean Uliako auzo Elkarteko bizilagunek helegitea aurkeztu zuten Euskadiko Justizia Auzitegi Nagusian operazioa ahalbidetzen duen hirigintza planaren aurka. Gros auzoan dagoen inguru berde honi beste erabilera bat ematea eskatzen dute. Eraikin berriko lanak azaroan hastea aurreikusi dute.
2021eko Gabonetan, omikron aldaeraren agerraldi betean, ezarri zituzten murrizketak. Auzitegiaren arabera, neurriok "justifikatuta" zeuden, eta ostalaritza elkarteek ez dute horren kontrako "froga nahikorik aurkeztu". Epaia ez da irmoa, eta ostalariek Auzitegi Gorenera jo dezakete.
Administrazioarekiko Auzien Salaren esanetan, Ertzaintzako zuzendariak agenteen elkarretaratzeak Eusko Legebiltzarraren aurrean mugatzeko emandako aginduak ez zuen datu objektibo nahikorik jasotzen manifestaziorako oinarrizko eskubidea mugatzeko.
Auzitegiak arrazoia eman die protestan ari diren ertzainei. Ertzaintzaren ebazpenak Gasteizko tranbiaren zerbitzua etetea edo zarata egitea galarazi zien.
Hala, Bihotzeko Kirurgia zerbitzuak Basurtun jarraituko du epai irmoa izan arte. Osakidetzaren arabera, epaiak ez du ezer aldatzen, ez diolako mamiari heltzen.
Manifestazio baterako hitzordua jarri dute: azaroaren 4an, Bilbon. Hizkuntza-eskubideen alde dauden herritar guztiei egin diete parte hartzeko deia, "euskararen biziberritze prozesua arriskuan" dagoela ohartaraziz. "Elkarrekin eragiteko ordua da, desadostasuna kalean erakustekoa", esan dute.
EAEko Auzitegi Nagusiak ontzat eman ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak kamioiei ezarritako bidesariak. Urtarrilean sartu ziren indarrean, Bizkaikoekin batera.
Norbanakoek, sindikatuek edota enpresek jarritako salaketen ondotik etorri dira gehienetan epaileen erabakiak, eta argudioei erreparatuta, gogortzen joan dira, indarrean dagoen hizkuntza-eskakizunen sistema osoa zalantzan jartzeraino.
Jaurlaritzari beharginon soldatak gainerako funtzionarioen soldaten parekoak izatea eskatu diote ELAk eta LABek. Halaber, erretiro-baldintzak parekatzea eta Genero Indarkeriaren Epaitegietako langileentzat soldata plusa ezartzea galdegin dute.
Urte hasieran ekin zion Aldundiak kanona kobratzeari, eta horren kontrako helegitea aurkeztu zuen Fenadismer Espainiako garraiolarien elkarteak. Aurrekoetan ez bezala (bi aldiz atzera bota du), Auzitegiak kanona ezartzea babestu du.
Bingen Zupiria Jaurlaritzako bozeramaileak ez du epaiari buruzko iritzirik eman nahi izan, eta "Europar Batasunak zer erabakitzen duen zain" egongo direla erantsi du.
Arabako Mahastiak izenaren erabilera iragankorra baimendu zuen urrian Jaurlaritzak, eta 2024an zen merkaturatzekoa. Auzitegiak, ordea, atzera bota du argudiatuta bi izenak merkatuan izanda kontsumitzailea nahasteko arriskua handi litzatekeela.
Epaiaren arabera, sor-marka hori erabiltzeko baimena bertan behera uzteak "ez dio kalte handirik egiten" sor-markari, Europar Batasunak behin betiko erabakia eman arteko "babesa atzeratu besterik ez" baitu egiten.
Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak argitu du oraindik ez dutela erabaki eskola garraioaren epaiari helegitea aurkeztu ala ez, baina lanean ari direla kontratazio irizpideak zehaztuko dituen eskuliburu bat osatzeko.
Bizkaiko eskola garraioan enpresa eta administrazioaren arteko harremanak euskaraz izateko hizkuntza eskakizuna atzera bota du Euskadiko Auzitegi Nagusiak. Argudiatu du, ezin zaizkiela eskatu enpresa pribatuko langileei publikoen baldintza berak.
Euskadiko Justizia Auzitegiaren azken sententziak 'inposiziotzat' jotzen du administrazio publikoak azpikontratatzen dituzten enpresetako langileei euskaraz aritzeko derrigortasuna jartzea.
PSE-EEko idazkari nagusiaren iritzian, mapa soziolinguistikoari erreparatu behar zaio: "Hausnartu egin behar da, egokitzeko momentuan gaude". EITB Focusi dagokionez, "inkestak inkesta" direla nabarmendu eta Gasteizko hurrengo alkatea sozialista izatea "oso posible" ikusten duela gaineratu du.