Zuzenean

Bilatu

Zientzia

1 / 30 Hurrengoa

Birusak, bakteriak... inguru guztia mikroorganismoz betea daukagu

Publikatuta: 2024/05/17 07:01 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/17 10:45 (UTC+2)

Askotan bakteria eta birusei buruzko albisteak iristen zaizkigu, baina horrelako zenbat ditugu gure inguruan? Non daude? Kaltegarriak dira denak? Galdera hauen erantzunen bila abiatu gara.

Nola egin aurre etxean ugaltzen zaizkigun mikroorganismoei?

Publikatuta: 2024/05/17 07:00 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/16 17:22 (UTC+2)

EHUko Farmazia Fakultateko Mikrobiologia irakaslea eta ikerlaria da Irati Martinez Malax-Etxebarria. Obsesionatu gabe, baina etxea garbi mantentzearekin mikroorganismoak neurrira mantenduko ditugula argi du. Sukaldean eta komunean aritzeko gomendio batzuk eman dizkigu.

''Betidanik egon dira mikroorganismoak gure artean eta batzuk beharrezkoak ditugu''

Publikatuta: 2024/05/17 07:00 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/16 19:02 (UTC+2)

Irati Martinez Malax-Etxebarria mikrobiologo eta irakaslearekin aritu gara izaki bizidun hauei buruz. Gizakia baino lehenagotik daude Lur planetan eta horietako batzuk beharrezkoak dira hainbat ekosistemaren iraupenerako.

''Argia oraindik misterio bat da guretzako: unibertsoaren % 4 bakarrik ezagutzen dugu''

Publikatuta: 2024/05/16 09:08 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/16 09:08 (UTC+2)

Gaur Argiaren Nazioarteko Eguna dela eta, Eneko Axpe fisikoarekin izan gara, argiaren inguruko bitxikeriak ezagutzeko.

Pedro Miguel Etxenike: ''Miresten dut ideia bat nola laburtzeko gai diren bertsolariak''

Publikatuta: 2024/05/15 18:45 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/15 18:39 (UTC+2)

Zientzialariak aitortzen duenez, txikitatik irakasle onak izan zituen, bere ama tartean, eta gauza asko gustatzen zitzaizkion; zientziarekiko grina ez izan arren, eginez maitatu egin zuen, eta zelako ibilbidea egin duen ordutik. Madrilgo Honoris Causa Doktorea izendapena jaso berri du.

Hil egin da duela bi hilabete genetikoki eraldatutako txerri baten giltzurruna transplantatu zioten gizona

Publikatuta: 2024/05/12 17:20 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/12 17:49 (UTC+2)

Massachusettseko Ospitale Orokorrak jakitera eman duenez, ez dago heriotza transplantearen ondorioz gertatu dela esateko zantzurik. Gizonak 62 urte zituen.

Italiako Ponza Film Awardsen saritu berri duten 'Erresistente' dokumentala, Primeran plataforman ikusgai

Publikatuta: 2024/05/11 21:20 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/12 09:21 (UTC+2)

Bego Zubia Gallastegiren dokumentalak antibiotikoekiko erresistenteak diren bakterioen arazoa jorratzen du. Elhuyarrek ekoitzi du eta EITBk ere parte hartu du bertan.

Azken 20 urteotako aurora boreal bizienak ikusi ahal izan ditugu Euskal Herrian

Publikatuta: 2024/05/11 16:53 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/11 16:53 (UTC+2)

Aurora borealek bart mundua liluratu zuten: Alemania, Erresuma Batua… Baita Euskal Herria da. Nola da posible fenomeno eder hori hain hegoaldean ikusi izana? Aranzadi Elkarteak azalpen zientifikoa eskaini digu.

Likido ionikoen mundu zabala Kimika teorikoaren ikuspuntutik

Publikatuta: 2024/05/10 21:55 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/10 08:10 (UTC+2)

EHUko Eli Rezabal izan dugu gonbidatu: Likido ionikoen mundu zabala Kimika teorikoaren ikuspuntutik.

Solar Orbiterrek eguzkiaren koroaren irudi ikusgarriak grabatu ditu

Publikatuta: 2024/05/04 12:04 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/04 12:04 (UTC+2)

Zunda europarrak izarraren behe atmosferaren eta kanpo koroaren arteko trantsizioa grabatu zuen irailean, eta bertan ikus daiteke gas distiratsuenak, beroenak, osatzen duen koroa-goroldioa.

Agatha Christieren pozoiak: talioa

Publikatuta: 2024/05/03 21:56 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/03 07:51 (UTC+2)

Mentxu Aiertzarekin, Agatha Christieren pozoiak aztertzen jarraitu dugu. Oraingoan, talioaz aritu gara.

EHUk 252 milioi lortu ditu azken bost urteetan ikerketa lanari esker

Publikatuta: 2024/05/02 16:43 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/05/03 08:57 (UTC+2)

Horrela, 3.400 ikertzailek 257 taldetan lan egiten dute, 2019an baino % 14 gehiago. EHU Euskadiko lehen erakunde ikertzailea da, eta jarduera horretan Espainiako lehen bederatzi unibertsitateen artean dago.

Matematikari euskaldunen topaketa

Publikatuta: 2024/04/26 23:54 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/29 08:04 (UTC+2)

UEUko Naiara Arrizabalaga eta ELi Alberdi izan ditugu, matematikari euskaldunen topaketaz hizketan.

Echenique: ''Nire lanari eta EHUri egindako aitortza kolektibo bat da''

Publikatuta: 2024/04/25 16:05 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/25 16:16 (UTC+2)

Pedro Miguel Echenique euskal zientzialaririk ospetsuenak eta nazioartekoenak beste aitortza bat jaso du gaur. Madrilgo Unibertsitate Autonomoak doctor Honoris Kausa izendatu du. Fisikariak urte luzeetan egindako ikerlana eta bere ibilbide akademikoa aitortu dituzte.

Markel San Nicolasek tesian baieztatu duenez, argazki berezi batekin atzeman daiteke kalamu medizinala

Publikatuta: 2024/04/20 12:46 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/22 11:19 (UTC+2)

EHUko kimikaria da Markel San Nicolas, eta tesia egin du kalamu-landareen hazkuntzaren inguruan. Adituaren arabera, kamera hiperespektrala erabilita kalamuaren CBDa atzeman daiteke. Hain zuzen ere, erabilera terapeutikoa du CBDak eta medikuntzan erabil daiteke.

Hirugihar beganoa, txuletak inprimatzeko makina... Food 4 Future-k elikagaien etorkizuna erakutsi du BECen

Publikatuta: 2024/04/16 14:53 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/17 09:42 (UTC+2)

Hiru egunetan zehar, Elikagaien eta Edarien Industriari zuzendutako mundu mailako ekitaldirik garrantzitsuena ospatuko da BECen.

Euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologia

Publikatuta: 2024/04/12 21:55 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/15 10:42 (UTC+2)

Elhuyarreko Ander Corralekin aritu gara euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologiaz, adimen artifizialaren bitartez.

Instituto Roche fundazioak medikuntza birsortzaileari buruzko "Teknopolis"en kazetaritza lana saritu du

Publikatuta: 2024/04/12 11:11 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/12 12:37 (UTC+2)

Osasungintzako komunikazio arloan erreferente den lehiaketa honetara 280 lan aurkeztu dira aurten, parte hartze errekorra gaindituta, eta guztien artetik EITBk eta Elhuyar Fundazioak ekoiztutako saioa nabarmendu dute, 'National Geographic'ekin batera.

Higgs bosoiaren, 'Jainkoaren partikula'ren, aurkitzailea hil da

Publikatuta: 2024/04/09 21:20 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/09 21:20 (UTC+2)

Peter Higgsek partikula berriaren existentzia iragarri zuen, nahiz eta ez baieztatu ia mende erdi beranduago arte, 2012an, CERNen egindako esperimentuen bidez. Fisikako Nobel Saria jaso zuen 2013an, Francois Englertekin batera egindako lanagatik.

Eguna gau bihurtuko du gaur eguzki-eklipse oso batek Mexikon, AEBn eta Kanadan

Publikatuta: 2024/04/05 15:05 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/08 07:30 (UTC+2)

Iluntasunik ez da nabarituko Euskal Herrian. Eklipsea ikusiko den eremuetan, iraganeko eklipseetakoak baino zabalagoak eta populatuagoak izanik, turista oldeak espero dituzte. Kanadan, Niagara eskualdean, esaterako, larrialdi-egoera ezarri dute inguruko segurtasuna bermatze aldera.

Alemaniak dio Iberiar penintsularen ekialdetik igaro zen bolidoa Elon Musken satelite bat zela

Publikatuta: 2024/03/31 21:01 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/03/31 21:16 (UTC+2)

Frantziatik sartu eta Kataluniako, Balear Uharteetako eta Valentziako zerua igaro zuen bolidoak ostiraleko 22:59 aldera, Mediterraneo itsasoan erori arte. Astronomia zale ugarik grabatu eta argazkiak atera zizkioten, baita Euskal Herritik ere.

Zergatik transformatzen gara gauez?

Publikatuta: 2024/03/31 13:36 (UTC+2) Azken eguneratzea: 2024/04/02 08:19 (UTC+2)

Gauak erakarpen adina beldur eragiten dio jendeari eta hori zergatik gertatzen den argitu digu Juan Aldaz soziologoak.

Izotz-urtze polarra Lurreko errotazioa moteltzen ari da, eta horrek eragina izan dezake orduaren koordinazioan

Publikatuta: 2024/03/27 19:09 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/27 19:14 (UTC+1)

Ikerketa baten arabera, Groenlandiako eta Antartikako izotz-urtzeak Lurraren abiadura angeluarra moteldu dezake, lehen baino azkarrago.

Zientzialariek pausoa eman dute alboko esklerosi amiotrofikoaren aurkako sendagaiak sortzeko

Publikatuta: 2024/03/22 16:59 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/22 17:55 (UTC+1)

CNIOko ikertzaileek jakinarazi dutenez, esklerosi honen jatorria mugimenduaz arduratzen diren neuronetan 'zabor-proteinak' pilatzea izan daiteke.

Matematikaz

Publikatuta: 2024/03/15 21:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/15 13:07 (UTC+1)

EHUko Txoni Matxain izan dugu Schródinger eta kuantikaren beste matematika batzuez hizketan eta Xiomara Gezuraga irakaslearekin, berriz, Matematikaren didaktikaz aritu gara.

Garikoitz Azkona: "Beldurra kentzen laguntzen duen molekula identifikatu dugu"

Publikatuta: 2024/03/11 11:51 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/13 10:29 (UTC+1)

Coimbra-ko (Portugal) unibertsitateko ikelariekin elkarlanean aritu da EHUko psikobiologia saileko ikerlaria. Aurkikuntza urrats garrantzitsua da gaitz psikiatriko ohikoenak tratatzeko botikak lortzeko bidean.

Emakume zientzialariak eta Teknopolis

Publikatuta: 2024/03/08 21:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/11 10:52 (UTC+1)

Teknopolisek, ETBren zientzia saioak, 25 urte bete ditu. Nagore Rementeria eta Iñaki leturia izan ditugu bide luze honi buruz hizketan. Gainera, "Norteko Ferrokarrilla" saioan elkarrizketatu ditugun emakume zientzialarien hitzekin erreportajea osatu dugu.

Zein da emakumeen egoera zientzia arloan?

Publikatuta: 2024/03/08 13:40 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/08 11:26 (UTC+1)

Emakumeen Nazioarteko Egunean Ana Galarraga zientzia komunikatzailearekin egon gara. Emakumeek zientzian bizi duten egoeraz hitz egin digu eguneko errezeta egiten dugun bitartean.

Satlantis enpresa bizkaitarrak arrakastaz jaurti du Horacio satelitea

Publikatuta: 2024/03/05 16:54 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/06 09:04 (UTC+1)

Satlantisek, lurra behatzeko teknologia aurreratuen hornitzaileak, arrakastaz jaurti du Horazio satelitea, dagoeneko zabalduta eta orbitan dagoena.

Adime artifizial generatiboa

Publikatuta: 2024/03/01 21:57 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/03/01 11:43 (UTC+1)

Arantza Del Pozo (Vicomtech) eta Joseba Laka (Tecnalia), adimen artifizial generatiboaz. Txatbotak, irudigintza, programazio automatikoa eta gehiago. Gainera, Elhuyar aldizkariaren azken zenbakiaren berri eman digu Ana Galarragak.

"Zientzia egitea surfean aritzea bezalakoa da guretzat"

Publikatuta: 2024/02/23 12:47 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/26 08:14 (UTC+1)

Aran Garcia Lekue Ikerbasqueko ikerlaria izan dugu gonbidatu Faktorian. Zientziaren berrikuntzez, euskal emakume zientzialaria izateaz, eta euskal eta atzerriko talentua erakartzeaz aritu zaigu.

'Antiquity' aldizkariak Irulegiri buruzko ikerketa osoena argitaratu eta berritasunak ekarri ditu

Publikatuta: 2024/02/20 16:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/20 18:27 (UTC+1)

Artikulua nazioarteko aldizkarian argitaratzeak bultzada berria eman dio ikerketa arkeologikoari eta Mattin Aiestaran Aranzadi Zientzia Elkarteko arkeologoaren taldeak erabilitako metodologia "zorrotza" balioan jartzen du.

EAJk zientzian ''hesiak gailendu'' eta ''emakumezko erreferenteak'' sortzeko konpromisoa agertu du

Publikatuta: 2024/02/11 13:29 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/12 08:04 (UTC+1)

Maitane Ipiñazar hautagai jeltzaleak esan du politika feministak sustatuko dituela emakumeen "ahalduntzea" indartzeko eta zientziaren arloan "protagonistak" izateko.

Emakume zientzialarien lana goraipatu dute Zarauzko hainbat dendatan

Publikatuta: 2024/02/11 12:20 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/12 08:54 (UTC+1)

Edurne Gastón Elhuyarreko kideak lagundurik, Emakume Zientzialarien egunarekin bat egin duten dendetara bisita egin du Amaraunak. Euskal Herrian zein nazioartean nabarmenak diren zientzialarien berri jakin nahi izan dugu.

Emakume Zientzialarien Eguna

Publikatuta: 2024/02/09 21:55 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/12 07:40 (UTC+1)

Otsailaren 11 Emakume Zientzialariaren Eguna denez, saio berezia izan dugu. Batetik, Donna Strickland izan dugu, Fisikako Nobel sariduna 2018an. Gainera, Eli Alberdi eta Lide Arana izan ditugu haien arloetan emakumeen egoera aztertzeko.

EITBk bat egingo du asteburuan Zientziako Emakume eta Nesken Nazioarteko Egunarekin

Publikatuta: 2024/02/09 13:36 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/09 14:10 (UTC+1)

"Teknopolis" saioak emakumeak erakartzeko zientzia nola aldatu del aztertuko du; ETBko albistegietako lantaldeak Mercedes Maroto-Valer zientzialari gasteiztarra elkarrizketatuko du, eta Radio Euskadiko "Más Que Palabras" saioak, berriz, Marta Alonso Roldán biologo eta ikertzailea.

Emakumeak dira nagusi osasun arloko ikasketetan, baina ingeniaritzan gutxiengoa dira

Publikatuta: 2024/02/09 11:40 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/09 14:51 (UTC+1)

Matrikulen % 78 emakumezkoenak dira Osasun zientzietako ikasketetan, baina ingeniaritzan eta arkitekturan ez dira % 29ra iristen. Emakumezko ikertzaileen kopurua % 35,7 hazi da hamarkada batean.

"Hezur bat aztertuta, datu asko lor daitezke; besteak beste zer jaten zuen izaki horrek"

Publikatuta: 2024/02/04 13:50 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/05 12:23 (UTC+1)

Arkeologian sakontzen saiatu gara Amarauna saioan eta horretarako Maite Iris eta Aitziber Gonzalez arkeologoak gonbidatu ditugu Gasteizko estudioetara. Euren lan-esparruaz aritu zaizkigu, lan tresnez, egitekoez edota zenbaitetan eman behar izaten dituzten azalpen eta argibideez.

Hemoglobinaz eta CRISPR teknikaz

Publikatuta: 2024/02/02 23:53 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/02/05 09:23 (UTC+1)

Hemoglobinaz eta CRISPR teknikaz aritu gara Lide Arana EHUko biokimikariarekin.

Elon Muskek iragarri du lehen aldiz txipa ezarri dutela gizaki baten garunean

Publikatuta: 2024/01/30 17:24 (UTC+1) Azken eguneratzea: 2024/01/30 17:24 (UTC+1)

Muskena den Neuralink enpresaren arabera, mugikortasuna galdu duten pertsonei pentsamenduen bidez gailu elektronikoak kontrolatzeko modua emango die produktuak. Tximinoekin egindako esperimentazio fasean, animalia batzuen heriotza eragiteagatik ikerketapean dago Neuralink konpainia.

1 / 30 Hurrengoa