Historia

Aurkikuntza Bizkaiko Arkeologia Museoan egin dute, Karrantzako El Polvorin haitzuloko beheko galeria batetik zetozen hezurrak aztertzen ari zirela. Uste da aurkitutako gorpuzkiak eskeleto berekoak direla, ziurrenik emakume batenak.

Duela 55 urte aurkitu zituzten aztarnak Azpeitiko Antxieta arkeologia taldeko Rafael Rezabalek eta Andoni Albizurik. Duela 13-14.000 urteko gizakiek eginiko marrazkiak dira, UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituenak.

II. Mundu Guda garaian Sara eta Bera artean iheslariei muga gurutzatzen lagundu zien. Lapurditik Nafarroara pertsona ugari gurutzatzen lagundu zuen berak sortutako pasabide batetik.

Duela 80 urte gauzatu zen Normandiako lehorreratzea, eta nazioarteko agintari askok horren urtemuga gogora ekartzeko ekitaldietan hartu dute parte ostegun honetan, Frantzian. Operazio militar horrek, Alemania naziaren gainbehera eragin zuen Bigarren Mundu Gerran.

Proiektuak amonen testigantza jasotzen du, euren bilobei beren herrietan bizitako historia kontatzen dietenak.

"Ikerketa arkeologikorako laborategi" bilakatuko da aurki Begoñako basilika (Bilbo) uste baita lurpean Burdin Aroko (Erromatar Garai aurrekoa, beraz) herrixka indigena baten aztarnak egotea, Vecunia izenekoa. Hiribilduaren lehenengo populazio kokagunea litzateke. 

Larunbatean, hilaren 27an, 100 urte beteko dira Mendizorrotzan historiako lehenengo partida jokatu zutenetik; Santiago de Pablo historialariak EITB Mediarekin hitz egin du, eta zelaiaren gaineko hainbat istorioren eta bitxikeriaren berri eman digu. 

Ozeano Atlantikoan hondoratu zen 'Titanic' ontzia, 1912ko apirilaren 14tik 15erako gauean, iceberg baten kontra talka egin ostean. 2.225 pertsona zeramatzan, bidaiariak eta tripulazioko kideak zenbatuta, eta 712 atera ziren bizirik, 'Carpathia' ontziari esker.

Ponpeiako eremu arkeologikoan (Italiako hegoaldea) egiten ari diren indusketetan, horma beltz dotoreak dituen oturuntza-aretoa aurkitu dute, Troiako gerran oinarritutako gai mitologikoekin apaindutako freskoekin.

1924ko abuztuaren 7tik 10era egin zuten Euskal Herriko Itzuliaren lehen edizioa. Gerraren ondorioz hainbat urtez etenda egon ostean, 1969an itzuli zen errepidera lasterketa.

Kantabriako Historiaurreko Ikerketen Nazioarteko Institutuko (IIIPC) zuzendariak aurkikuntzak gure historia ezagutzeko duen garrantzia azpimarratu du (adierazpenak gaztelaniaz).

10 eta 12 urte bitarteko bi haurren eta heldu gazte baten hortz-piezak dira, Iberiar Penintsulako iparraldean aurkitutako zaharrenak. Europan gordetako giza aztarnak oso urriak diren garai horri dagokionez.

Bizkaiko Batzar Nagusiek erakusketa bat inauguratu dute, XVI. mendetik euskal portuetan lan egin zuten emakume zamaketariak gogoratzeko eta omentzeko. Tokiko ekonomia garatzeko ezinbestekoak izan ziren, eta gizonen antzeko soldatak kobratzera iritsi ziren.

Azterketa linguistikoari dagokionez, Irulegiko testuak bi berritasun ditu: lehen hitzaren irakurketa bereizia da, bere bertsio esgrafiatuan (sorioneke) eta punteatutako bertsioa (sorioneku); eta bigarren lerroko lehen zeinuaren aldaketa, orain "te" hitzaren ordez "ku" gisa transkribatzen dutena.

Eskuahaldunak elkarteak euskal eskultura zaharrena denari omenaldia egin nahi izan dio, eta haren egurrezko erreplika erraldoia jarri du Durangon.

Mari Domingi alboan duela, Gabon Gauean opariak ekartzen dituen gizonezko gisa ezagutzen dugu gehienok Olentzero gaur egun. Baina hau ez da beti horrela izan Euskal Herrian. Oier Araolaza antropologo eta dantzariarekin batera, bidaia historiko eta antropologikoa egin dugu jatorriaren bila.

Julene Azpeitia zena ekarri du gogora Xabier Azkue Zumaiako Udaleko euskara teknikariak. Urtero, ipuin-lehiaketa antolatzen dute herrian haren omenez. Emakume langilea, euskaltzalea eta euskarazko irakaskuntzan aitzindaria izan zen eta zenbait ipuin eta eleberri idatzi zituen.