EITB Data

Gizartea

EITB Data: 40 urte

  • Aurrerapenak izan dira euskararen ezagutzan. Argazkia: EITB Media.

    Aurrerapenak izan dira euskararen ezagutzan. Argazkia: EITB Media.

Euskararen ezagutzak gorakada handia izan du azken lau hamarkadetan

EITB Media

Euskaraz ongi edo zailtasun batzuekin hitz egiteko gai direla dioten biztanle-kopurua nabarmen igo da: % 38,5 ziren 1989an, eta % 73,3 dira 2024an.

Gizartea

EITB Data: 40 urte

  • Ikasle ez unibertsitarioen herena galdu da azken urteetan. Argazkia: EITB Media.

    Ikasle ez unibertsitarioen herena galdu da azken urteetan. Argazkia: EITB Media.

Euskal gizartearen hezkuntza mailak nabarmen egin du gora urteotan

EITB Media

Ikasle ez unibertsitarioen ia heren bat galdu da azken lau hamarkadetan, batik bat, adin goiztiarreko biztanleria murriztu delako. Hezkuntzako gastua, ordea, bikoiztu egin da pertsonako.

Gizartea

EITB Data: 40 urte

  • Osasun baliabideak indartu eta estaldura unibertsala lortu da. Argazkia: EITB Media.

    Osasun baliabideak indartu eta estaldura unibertsala lortu da. Argazkia: EITB Media.

Osasun sistemaren bilakaera: baliabideak indartu eta estaldura unibertsala lortu da

EITB Media

1980ko udaberrian lehen Eusko Jaurlaritza martxan jarri zenetik, EAEn hirukoiztu egin da Osakidetzako kide diren medikuen kopurua mila biztanleko.

Gizartea

EITB Data: 40 urte

  • Atzerriko nazionalitatea duen biztanleria nabarmen hazi da. Argazkia: EITB Media.

    Atzerriko nazionalitatea duen biztanleria nabarmen hazi da. Argazkia: EITB Media.

Atzerriko nazionalitatea duen biztanleria nabarmen hazi da azken 40 urteetan

EITB Media

Atzerritar jatorriko biztanleek gizartea gaztetzen laguntzen dute. Alde batetik, 20 eta 44 urte bitarteko biztanleen % 27 dira, eta, bestetik, funtsezko papera dute jaiotza-tasan.

1 / 4 Hurrengoa
Atzerriko nazionalitatea duen biztanleria nabarmen hazi da azken 40 urteetan

Atzerriko nazionalitatea duen biztanleria nabarmen hazi da azken 40 urteetan

Atzerritar jatorriko biztanleek gizartea gaztetzen laguntzen dute. Alde batetik, 20 eta 44 urte bitarteko biztanleen % 27 dira, eta, bestetik, funtsezko papera dute jaiotza-tasan.
Osasun sistemaren bilakaera: baliabideak indartu eta estaldura unibertsala lortu da

Osasun sistemaren bilakaera: baliabideak indartu eta estaldura unibertsala lortu da

1980ko udaberrian lehen Eusko Jaurlaritza martxan jarri zenetik, EAEn hirukoiztu egin da Osakidetzako kide diren medikuen kopurua mila biztanleko.
Euskal gizartearen hezkuntza mailak nabarmen egin du gora urteotan

Euskal gizartearen hezkuntza mailak nabarmen egin du gora urteotan

Ikasle ez unibertsitarioen ia heren bat galdu da azken lau hamarkadetan, batik bat, adin goiztiarreko biztanleria murriztu delako. Hezkuntzako gastua, ordea, bikoiztu egin da pertsonako.
Euskararen ezagutzak gorakada handia izan du azken lau hamarkadetan

Euskararen ezagutzak gorakada handia izan du azken lau hamarkadetan

Euskaraz ongi edo zailtasun batzuekin hitz egiteko gai direla dioten biztanle-kopurua nabarmen igo da: % 38,5 ziren 1989an, eta % 73,3 dira 2024an.
Euskal ekonomia boskoiztu egin da azken lau hamarkadetan

Euskal ekonomia boskoiztu egin da azken lau hamarkadetan

Zerbitzuen sektoreak sortzen du aberastasun handiena. Industriak, aldiz, pisua galdu du euskal ekonomian. Enplegagarritasunak ere gora egin du urte hauetan, eta okupazio-tasa % 76ra iritsi da.
Emakumeen laneratzea, EAEko gizarteak azken 40 urteetan bizi izan duen aldaketa nagusienetako bat

Emakumeen laneratzea, EAEko gizarteak azken 40 urteetan bizi izan duen aldaketa nagusienetako bat

1985. urtean, enplegu bat zuten pertsona guztien % 28 soilik ziren emakumeak. Gaur egun, ia erdiak dira (% 48). Etxetik kanpora lan egiten duten emakumeen ehunekoari begiratuta, aldea oso handia da: % 31 ziren 80ko hamarkadan, eta % 72 dira orain.
Bilakaera demografikoa EAEn: Euskal gizartea nabarmen zahartu da azken 4 hamarkadetan

Bilakaera demografikoa EAEn: Euskal gizartea nabarmen zahartu da azken 4 hamarkadetan

Gaur-gaurkoz, 2.227.600 biztanle inguru ditu EAEk, 1985ean baino 80.000 gehiago. Hala ere, adin-tarteei begiratuz gero, haur eta gazteen kopuruetan galera handia izan dela ikusiko dugu; helduetan, aldiz, gorakada erabatekoa izan da. Hain zuzen ere, jaiotzak % 38 erori dira.
Euskal gazteek nahiago dute etxea erosi alokairuan bizi baino

Euskal gazteek nahiago dute etxea erosi alokairuan bizi baino

EITB Dataren azken ikerketaren arabera, alokairuan bizi diren gazte gehienak "ezin dutelako erosi" bizi dira modu horretara. Bien bitartean, etxe bat erosi dutenen artean, normalean, bigarren eskuko etxe bat erosi du merkatu librean.
10 gaztetik 6 bikotearekin emantzipatzen dira

10 gaztetik 6 bikotearekin emantzipatzen dira

EITB Data ikerketaren arabera, gurasoen etxea utzi duten 18 eta 34 urte arteko gazteen % 16,1 bakarrik bizi dira, % 7,7 lagunekin eta % 15,4ak beste elkarbizitza modu bat aukeratu du.
Hego Euskal Herriko gaztedia Europakoa baino 4 urte geroago emantzipatzen da batez beste

Hego Euskal Herriko gaztedia Europakoa baino 4 urte geroago emantzipatzen da batez beste

EITB Dataren azken ikerketaren arabera, 30 urteren bueltan dago hemen gurasoengandik burujabetza lortzeko batez besteko adina. Azken hamarkadan igo egin da, apur bat bada ere. Hala, 18 eta 34 urte arteko gazteen % 30 bizi da gurasoen etxetik kanpora, Europako batez bestekoa baino % 20 gutxiago.
''Euskal flota mantendu nahi izanez gero, gazteei ekonomikoki lagundu behar zaie''

''Euskal flota mantendu nahi izanez gero, gazteei ekonomikoki lagundu behar zaie''

Arrantza-jarduera erdira murriztu da 20 urtean. Beherakada horren atzean sektorearen gogortasuna dago, baina baita errentagarritasun falta ere; izan ere, lonjako prezioak apenas mugitu dira azken 20 urteotan. Hori guztia dela eta, sektorearen erreleboa zaila izaten ari da.

Legatza, euskal arrandegietako izarra

Legatza, euskal arrandegietako izarra

Hego Euskal Herritar bakoitzak 3 kilo legatz inguru jaten ditu urtean, beste edozein arrain baino gehiago. Gainera, arrain freskoa nahiago izaten dugu, izoztua baino.
Prezioa da arrainaren kontsumoaren galgetako bat

Prezioa da arrainaren kontsumoaren galgetako bat

Hego Euskal Herrian, arrain kiloa 11,5 euro inguru ordaintzen da, batez beste. Azken hamarkadan % 40tik gorako igoera izan du, KPI orokorraren igoera bi halako kasik (% 23koa izan da).
Arrainaren kontsumoa % 30 jaitsi da EAEn, eta % 21 Nafarroan, hamarkada bakar batean

Arrainaren kontsumoa % 30 jaitsi da EAEn, eta % 21 Nafarroan, hamarkada bakar batean

EAEn 24 kilo arrain kontsumitzen dira urtean biztanleko, batez beste; 21 kilo, Nafarroan. Azken hamarkadan kontsumoak nabarmen behera egin badu ere, EAEn Espainiako Estatuan eta Europan baino arrain gehiago kontsumitzen da oraindik.
Arrantza-jarduera, gainbeheran: erdira murriztu da 20 urtean

Arrantza-jarduera, gainbeheran: erdira murriztu da 20 urtean

Gaur egun, 187 ontzi inguru aritzen dira lanean Gipuzkoako eta Bizkaiko portuetan, duela bi hamarkada baino 370 bat ontzi gutxiago. Arrantza sektoreko eta arrandegi tradizionaletako langileen kopuruak ere behera egin du.
Hego Euskal Herrian gizakientzako botikak egiten dituzten 6 lantegi daude

Hego Euskal Herrian gizakientzako botikak egiten dituzten 6 lantegi daude

Farmazia enpresa horietako bat, Nafarroako Cinfa, arlo honetako munduko 25 enpresa onenen artean dago.
EAEko biztanleek batez beste 83 € ordaintzen dituzte urtean botiketan; 112 € Nafarroan

EAEko biztanleek batez beste 83 € ordaintzen dituzte urtean botiketan; 112 € Nafarroan

Gastu osoa, herritarren poltsikotik ordaintzen dena eta gobernuek ordaintzen dutena, 319 eta 352 eurokoa da, hurrenez hurren, pertsonako eta urteko. Bi kasuetan, zatirik handiena estaldura publikoarekin ordaintzen da.
Osasun mentala, adin-tarte guztietan agertzen den arazoa

Osasun mentala, adin-tarte guztietan agertzen den arazoa

Gaixotasun horiekin lotutako sendagaiak hartzen dituzten herritarren ehunekoak gora egiten du adinarekin. Hala ere, botikak kontsumitzeko arrazoia desberdina da adin bakoitzean: gazteenek antsietate eta depresiorako behar dituzte; helduenek, berriz, lo egiteko.
Mina arintzea, bihotza edo tentsioa eta osasun mentala zaintzea, botikak hartzeko arrazoi nagusia

Mina arintzea, bihotza edo tentsioa eta osasun mentala zaintzea, botikak hartzeko arrazoi nagusia

Hego Euskal Herrian hamar herritarretik seik botikaren bat hartzen dute. Edozein adinetako jendeak hartzen baditu ere, kontsumoa handitu egiten da nagusitu ahala, batik bat, 55 urtetik aurrera. 75 urtetik gorakoen % 90ek hartzen dituzte botikak.
Gimnasioen arrakasta: 13 urtean 201 ireki dituzte

Gimnasioen arrakasta: 13 urtean 201 ireki dituzte

323 gimnasio eta 267 kirol-instalazio daude EAEn; gehienak, Bizkaian.
Nafarroa, kirolean diru gehien gastatzen duen Estatuko erkidegoa

Nafarroa, kirolean diru gehien gastatzen duen Estatuko erkidegoa

EAE zerrenda horretako bostgarren lekuan dago. Pandemiaz geroztik kirol jardueretan egiten den gastua % 23 inguru handitu da bi erkidegoetan.
Mendi-ibiliak, txirrindularitza, gimnasioa eta igeriketa, Hego Euskal Herrian gehien egiten diren kirolak

Mendi-ibiliak, txirrindularitza, gimnasioa eta igeriketa, Hego Euskal Herrian gehien egiten diren kirolak

Euskal Herrian oso errotua dago mendira joatea eta, datuen arabera, kirola egiten duten pertsonen ia erdiek aukeratzen dute mendi-ibiliak egitea. Nafarroan txirrindularitza ere nabarmentzekoa da, kirolarien % 39k aukeratzen baitute.
EAEn eta Nafarroan, 10 biztanletik 6k astero egiten dute kirola

EAEn eta Nafarroan, 10 biztanletik 6k astero egiten dute kirola

Aldizka jarduera fisikoren bat egiten duten herritarren kopurua handituz doa urtetik urtera. EAEn, adibidez, 2015ean % 47 izatetik, % 59 izatera igaro da. Era berean, egunero kirola egiten dutenen kopuruak ere gora egin du eta, dagoeneko, 10 herritarretik ia 3 dira.
Matrikulatzen diren auto berrien % 60 berdeak dira

Matrikulatzen diren auto berrien % 60 "berdeak" dira

Gutxi kutsatzen duten autoen (elektrikoak, hibridoak, hidrogenoarekin dabiltzanak...) salmentaren ehunekoa % 10etik % 60ra igo da bost urtean.
Auto berri bakoitzeko bigarren eskuko 3 edo 4 saltzen dira

Auto berri bakoitzeko bigarren eskuko 3 edo 4 saltzen dira

Espainiako Estatuan saltzen diren bigarren eskuko autoen erdiek baino gehiagok diesel motorra daukate. Aitzitik, % 7,5 soilik dira "berdeak" edo gutxi kutsatzen dutenak.
Ibilgailuen ekoizpenak gora egin du mundu mailan, baina behera Europan

Ibilgailuen ekoizpenak gora egin du mundu mailan, baina behera Europan

2023an 93,5 milioi ibilgailu sortu ziren munduan. 10etik 6 Asian egiten dira; hain zuzen ere, ekoizpena % 34 igo da han 2010etik. Europa, aldiz, indarra galtzen ari da. Tradizio handieneko bi herrialdeek, Alemaniak eta Frantziak, ekoizpenaren % 30 eta 32 galdu dute.
Ziurgabetasun egoeran ere, automozioa sektore indartsua da oraindik Euskal Herrian

Ziurgabetasun egoeran ere, automozioa sektore indartsua da oraindik Euskal Herrian

Industriaren % 9 da EAEn eta % 24 Nafarroan, eta 26 mila pertsonak baino gehiagok egiten dute lan bertan. Hala ere, Txinan izan duten ekoizpenaren hazkundeak eta bertako esportazioak hartzen dituzten Alemaniaren eta Frantziaren ziurgabetasuna sortu dute.
EAEk eta Nafarroak industria espezializazioa berretsi dute Espainiako Estatuko ekonomian

EAEk eta Nafarroak industria espezializazioa berretsi dute Espainiako Estatuko ekonomian

Bi erkidegoek ekarpen handiagoa egiten diote Espainiako BPG industrialari jarduera ekonomiko guztien aberastasunari baino.
Industriak ekonomiaren eragilea izaten jarraitzen du: Hego Euskal Herriko BPGaren laurden bat sortzen du

Industriak ekonomiaren eragilea izaten jarraitzen du: Hego Euskal Herriko BPGaren laurden bat sortzen du

Erkidego bakoitzak urtean sortutako 100 euro bakoitzetik, industriatik datoz 24 EAEn eta 32 Nafarroan.
EAEko industriak ekoitzitakoaren % 40 beste merkatu batzuetara doa, batez ere Frantzia eta Alemaniara

EAEko industriak ekoitzitakoaren % 40 beste merkatu batzuetara doa, batez ere Frantzia eta Alemaniara

Ekoizpenaren % 25 Espainiatik kanpo esportatzen da, eta % 15 beste erkidego batzuetara doa. Soilik % 7,5 dago EAEn kontsumitzera zuzenduta.
Hego Euskal Herria Europako eskualde industrialen artean dago

Hego Euskal Herria Europako eskualde industrialen artean dago

Edozein estatuko batezbestekoaren gainetik dago euskal industriak bere ekonomiari egiten dion ekarpenaren maila erlatiboan, eta toki nabarmena du Europako eskualde industrialen artean; Alemania hegoaldean eta Italia iparraldean, kasu.
''Teknologia nerabeen garapenerako tresna ere izan daiteke''

''Teknologia nerabeen garapenerako tresna ere izan daiteke''

Seme-alabak mugikorren erabilera arduratsuan heztea eta ikasten ari diren bitartean laguntzea da gako garrantzitsuenetako bat, Unicefen Haurren Hezkuntza eta Eskubide Digitalen arduradun Nacho Guadixen hitzetan.

10 nerabetik 8k ez dute inolako araurik eta mugarik mugikorraren erabileran

10 nerabetik 8k ez dute inolako araurik eta mugarik mugikorraren erabileran

Heren batek interneten eta sare sozialen kontrolik gabeko erabilera egiten du, eta gurasoen % 26k aitortzen dute ez dutela sareko segurtasunari buruzko ezagutzarik.
11 urte, mugikorra eskuratzeko batez besteko adina

11 urte, mugikorra eskuratzeko batez besteko adina

Nerabezaroan, 14 eta 15 urterekin, ia gazte guztiek dute Interneterako sarbidea duen telefono mugikor propioa.
Mugikorra eta sare sozialak dira nerabeen aisialdiaren erdigunea

Mugikorra eta sare sozialak dira nerabeen aisialdiaren erdigunea

Gure haur eta nerabeek egiten duten telefono mugikorren eta interneten erabilerak guraso asko kezkatzen ditu. ETB-2n “Generación Click” saioa estreinatzear dela, gaiari buruzko azken datuak aztertu ditugu EITB Datan.
Katalunia, aisialdiko bidaietarako lekurik gustukoena

Katalunia, aisialdiko bidaietarako lekurik gustukoena

Frantzia eta Portugal dira EAEko eta Nafarroako herritarrek atzerrira bidaiatzeko gehien aukeratzen dituzten herrialdeak.
Jesus Prieto, antropologoa: ''Estatus soziala mantentzea da oporretan kanpora joateko arrazoietako bat''

Jesus Prieto, antropologoa: ''Estatus soziala mantentzea da oporretan kanpora joateko arrazoietako bat''

Hala ere, antropologoaren ustetan, turismo eredua aldatzen ari da azken urteetan: dagoeneko ez dugu denok eguzkia eta hondartza aukeratzen opor-garaian, leku lasaiagoen bila ere aritzen da jendea.

Gero eta gehiago bidaiatzen dugu: 4 edo 5 bidaia urtean pertsonako

Gero eta gehiago bidaiatzen dugu: 4 edo 5 bidaia urtean pertsonako

EAEko eta Nafarroako herritarrak dira Espainiako Estatuko herritarren artean bidaia gehien egiten dituztenak. Gainera, batez beste gainerako erkidegoetakoek baino gehiago gastatzen dugu bidaia bakoitzean.
Egun bateko bisitarien fenomenoak indar handia du Gipuzkoako kostaldean

Egun bateko bisitarien fenomenoak indar handia du Gipuzkoako kostaldean

Donostiak, Hondarribiak eta Zarautzek, adibidez, Ipar Euskal Herrian edo Landetan ostatu hartzen duten bisitari asko jasotzen dituzte. Transatlantiko bidez iristen direnak ere sailkapen honen barruan sartzen dira.

Ostatu-eskaintzak gora egin du, batez ere etxebizitza turistikoetan

Ostatu-eskaintzak gora egin du, batez ere etxebizitza turistikoetan

Hego Euskal Herriak 29.000 plaza eskaintzen ditu egunero etxebizitza turistikoetan. Aurten % 18 eta % 28 hazi da EAEn eta Nafarroan, hurrenez hurren.
1 / 4 Hurrengoa