Itxi

Literatura

Elkarrizketa eitb.com-en

Uribe: 'Ikaragarria da Gallimard argitaletxean argitaratzea'

Frederik Verbeke

'Bilbao-New York-Bilbao' frantsesera itzultzeko proiektua Espainiako Narratiba Saria lortu ostean sortu zen. 'Liburua irakurri zuten eta gustatu egin zitzaien', adierazi du Kirmen Uribek.

  • 'Bilbao-New York-Bilbao' frantziako argitaletxe garrantzitsuenetako batek argitratuko du.

    Kirmen Uribe.

Bilbao-New York-Bilbao Kirmen Uriberen eleberriaren Du Monde Entier bilduman argitaratu du Gallimard Pariseko argitaletxeak.

2008an argitaratu zenean, liburuak oihartzun handia hartu zuen euskal literaturan, eta Gallimard argitaletxe ezagunean kaleratu izana ere gertaera garrantzitsua da.

'Ikaragarria da Gallimardek argitaratu izana. Aurrerapausoa da, ez niretzat bakarrik, baita euskal kulturarentzat ere', adierazi digu Kirmen Uribek. 'Amets bat bezalakoa da Gallimarden egotea, eta batez ere Du Monde Entier bilduman, Antonio Tabucchi, Ian McEwan, Omar Pamuk eta Martin Amis autoreek argitaratu duten berberean'.

Argitaletxean bertan sortu zen liburua frantsesera itzultzeko ideia, Espainiako Narratiba Saria irabazi eta Seix Barralen argitaratu ostean. 'Liburua irakurri zuten eta gustatu egin zitzaien', adierazi du idazle ondarroarrak. 'Pozgarria da; izan ere Gallimard oso editorial literario eta selektiboa da'.

Kirmen Uribek eleberria Frantzian ‘ondo mugitu’ daitekeela uste du: 'Asko irakurri du irakurle frantsesak eta oso irekia da. Narrazio forma berriak dituzten proposamen berritzaileak gustuko ditu eta Bilbao-New York-Bilbao liburuak alderdi berritzaile hori dauka. Dena den, benetako pertsonaiei buruz hitz egiten dudalako izango dute gustuko, fikzioak egiazko zerbait duelako. Esperantza handia jarri dut Frantzian'.

Eleberria hamaika hizkuntzatara, tartean japonierara, itzultzeko akordioak lotu ditu Uribek: 'Lorpen handia da, bizi dugun krisi ekonomikoan eta merkatu editorialaren ziurgabetasun egoeran'. Haren hitzetan: 'Baiezkoa eman aurretik asko babesten dute bere burua editorialek'.

Nazioartean harrera bikaina izaten ari da eleberria: 'Bi maila egon dira. Kritika oso onak izan ditu eta nazioartean ulertu egin du liburua jendeak, nahiz eta ohiko fikziotik haratago doan. Beste alde batetik, irakurleen hainbat herrialdetatik idazten didate. Haiei ere gertatu zaizkien antzeko istorioak kontatzen dizkidate. Oso polita da irakurleengandik feedback hori jasotzea. Sare sozialen abantailetako bat da'.

Jon Kortazarren, 'Bitartean New York, Kirmen Uriberen literaturgintza' saiakera idatzi duen EHUko irakaslearen, hitzetan: Bilbao-New York-Bilbao liburuak egun munduak funtzionatzen duen estetikarekin bat egiten du: autofikzioa, narratzailea lehen pertsonan, asmatu gabeko istorioak, kontakizun familiarrak, etab.'.

Jon Kortazarrek 'liburuaren bizitza eta humanitate zatia' estimatu ditu, eta Gersende Camenen itzultzaile frantsesak 'lurralde bateko mugetan itxi beharrean hauek gainditu eta beste kultura batzuetara irekitzeko duen gaitasuna'.

Gersende Camenenek elkarrizketa batean adierazi digunez: ‘Bilbao-New York-Bilbao istorio aberatsa da, emozioz betea eta konplexua, oroimenaz gogoeta egiten duena. Familiaren iraganari buruzko ikerketa batean jarraitzen diogu egileari. Herentzia kultural bati buruzko gogoeta da; erraza, batez ere ahozkoa izan delako'.