Soinu ilunetan barneratzeko bi bide, Donostian zuzenean

Doinu elektronikoak eta gitarrarako moldaketa soilak erabilita, batzuek, eta postrockaren bidetik, intentsitateekin jolasean, besteek, Lumiren eta Orbelen doinu sakonek helmuga bertsua dute, horra iristeko bide arras ezberdinak proposatuagatik.

Bi taldeok iaz kaleratutako diskoak aurkeztuko dituzte Kutxa Kultur Donostiako Tabakaleran dagoen aretoan ostiralean, urtarrilak 17. Lumi bikoak (Nahia Zubeldia eta Manu Matthys) Itzal zikinak diskoa atera zuen 2019ko irailean, erritmo eta doinu elektronikoak, gitarra zipriztinak eta Zubeldiaren ahots xuxurlaria uztartuz (doinu natural eta sintetikoak batzen barik, “nahasten” saiatu dira diskoan), entzulea, arrazoitik at, arau zurrunik gabeko mundu lakar eta durduzagarrian barneratzen duen kantu sorta.

Orbelen doinuek ere xede hipnotikoa dute, Hegan diskoa zabaltzen duen “Etxe herdoilduak” kantuaren hasierako teklatu doinuek, sirenen kanta eztia balira gisa, iragartzen dutenez. Baionar laukotearen proposamena gitarrek eta teklatuek gidatzen dute nagusiki, postrockaren lurretan barrena, baita hutsune batek ere: bateria erabiltzeari uko egin diote. Horrela, orbeldarrek intentsitateetan gora eta behera mugitzen dute entzulea, betiere aitzigaitz, sasi guztien gainetik.

Bi taldeokin hitz egin dugu.

Lumi: “Besteak hunkitzeko, ezinbestekoa da guhauren musikak gu ere eramatea”

Esperimentatzea maite duzuen taldea zarete. Hilabete batzuk pasatuta, nola ikusten duzue diskoa orain? Zuen musika berriz entzuten duzue?

Noizean behin entzuten dugu, bai, eta aski berriki atera denez, oraindik poza ematen digute kasik kantu guziek. Ea noiz arte! Eta kontent uzten ez gaituzten gauzek ere balio dute, hurrengo diskorako norabideak ematen baitizkigute.

Kostatu zaizue kantuen behin betiko bertsioak, diskoan betikotutakoak, zehaztea. Tartetik uzten diozue inprobisazioari?

Zuzenekoetako eta diskoko bertsioak ez dira arras berdinak. Inprobisatzeko toki gehiago uzten digute, eta gerora are gehiago sakondu nahi dugu bide hori.

Arreta emozioan jartzen duzue musika sortzeko orduan. Zuzenekoetan, nola bilatzen duzue ikuslea hunkitzea?

Zaila da norbere burua deskribatzea. Ez dugu kontzienteki erabakitzen zein bide hautatu entzulea hunkitzeko. Konposatzeko orduan, pistak nahastea maite dugu, gitarrari eta ahotsari kutsu elektronikoak eman, eta sintetizadoreei soinu organikoak ematea, adibidez.

Gero, zuzenekoa hunkigarria izateko, kantuak ongi prestatzea funtsezkoa da, guri ere xehetasun teknikoetatik atera eta emozioan osoki sartzeko parada ematen baitigu. Besteak hunkitzeko, ezinbestekoa baita guhauren musikak gu ere eramatea.

Manu Matthys eta Nahia Zubeldia, Lumi. Argazkia: Laurence Revol.

Ezagutzen duzue Orbelen lana? Zer iruditzen zaizue?

Bai, biziki maite dugu Orbelen lana. Musika interesgarria sortzen dute, hautsi-mautsirik gabea, ausarta. Soinuen testurak eta konposizioak ere fin lantzen dituzte.

Gure musika eta haiena arrunt ezberdinak izanik ere, aski hurbil sentitzen ditugu, intentzioan. Eta kontzertuetatik kanpo ere, pertsona eta lagun bikainak dira!

Zer asmo dituzue aurrera begira?

Jotzea, jotzea eta jotzea. Euskal Herrian, kanpoan, urrun eta hurbil, toki ohikoetan eta berezietan, handietan eta ttipietan. Kontzertu bakoitza sorpresa bat da. Jendea ezagutzeko eta denen oharrak entzuteko parada guziez baliatu nahi dugu, horrek baitu gure barne mundua elikatzen, eta, beraz, Lumiren musika.

Orbel: “Ihes egiteko momentua eskaintzen dugu, barrura begirakoa eta intentsua”

Badira hilabete batzuk irailean diskoa atera zenutenetik. Non zeundeten orduan eta non zaudete orain talde gisa?

Urtebeteko lanaren emaitza esku artean izateaz pozik geunden orduan. Diskoarekin oso pozik gaude eta oihartzun baikorrak izan ditugu. Diskoa aurkezteko emandako kontzertuen ondotik, talde bezala indartuta sentitzen gara, aurrera jarraitzeko prest.

Ideiak argiago dauzkagu eta kantu berriak idazteko gogoz gaude jadanik.

Zuen musika asko jolasten da intentsitateekin eta gorabeherekin. Zer eskatzen dio publikoari Orbelen kontzertu batek?

Publikoari 45 minutuz eguneroko bizitzaren erritmo erotik ihes egiteko momentua eskain dakioke, atseden momentu bat, oso barrura begirakoa eta intentsua. Baina, horretarako prest egon behar da.

Baldintzen arabera, hau da, lekuaren eta unearen arabera, gehiago ala gutxiago lortuko dugu ikus-entzuleekin bat egitea.

Txomin Urriza, Kamille Dizabo, Alan Billi eta Annelise Arnaud, Orbel. Argazkia: Fanny Maillard.

Zer izan behar du Orbelen kontzertu batek, tramankuluak batzeko orduan zuek gustura gelditu zaretela sentitzeko?

Lehenago aipatu dugun ikus-entzuleekin bat egitea, baina, oroz gainetik, gu ongi sentitzea. Horretarako, ongi jo behar dugu, noski. Bakoitzak bere aurreikuspenak bete behar ditu eta talde gisa elkarrekin sentitu behar dugu. Hori oso garrantzitsua da: elkarrekin sentitu behar dugu.

Italian, Suitzan, Alemanian, Belgikan… aritu zarete aurkezpen biran. Zer harrera izan duzue bertan?

Harrera ona izan dugu. Ohituta gaude gure taldeekin Europara ateratzera. Leku eta jende berria ezagutzeko aukera da, oso aberasgarria da, asko elikatzen gaitu.

Lumirekin batera arituko zarete Donostian. Zer iruditzen zaizue Lumi taldea?

Oso proposamen ausarta eta berritzailea. Lagun minak ditugu, eta, beraz, haiekin jotzea eta gaua pasatzea plazer hutsa izango da.

Zer asmo dituzue aurrera begira?

2020ko udaberrian eta udan hemen gaindi kontzertuak emango ditugu, asteburuetan. Disko berria prestatzen hasiko gara. Eta 2020ko udazkenean beste kontzertu bira bat antolatuko dugu.

Lumi + Orbel Donostiako Kutxa Kultur aretoan (Tabakaleran) zuzenean, urtarrilaren 17an, ostiralarekin, 21:00etatik aurrera (8/10 euro).