Historia

Larunbatean, hilaren 27an, 100 urte beteko dira Mendizorrotzan historiako lehenengo partida jokatu zutenetik; Santiago de Pablo historialariak EITB Mediarekin hitz egin du, eta zelaiaren gaineko hainbat istorioren eta bitxikeriaren berri eman digu. 

Ozeano Atlantikoan hondoratu zen 'Titanic' ontzia, 1912ko apirilaren 14tik 15erako gauean, iceberg baten kontra talka egin ostean. 2.225 pertsona zeramatzan, bidaiariak eta tripulazioko kideak zenbatuta, eta 712 atera ziren bizirik, 'Carpathia' ontziari esker.

Ponpeiako eremu arkeologikoan (Italiako hegoaldea) egiten ari diren indusketetan, horma beltz dotoreak dituen oturuntza-aretoa aurkitu dute, Troiako gerran oinarritutako gai mitologikoekin apaindutako freskoekin.

1924ko abuztuaren 7tik 10era egin zuten Euskal Herriko Itzuliaren lehen edizioa. Gerraren ondorioz hainbat urtez etenda egon ostean, 1969an itzuli zen errepidera lasterketa.

Kantabriako Historiaurreko Ikerketen Nazioarteko Institutuko (IIIPC) zuzendariak aurkikuntzak gure historia ezagutzeko duen garrantzia azpimarratu du (adierazpenak gaztelaniaz).

10 eta 12 urte bitarteko bi haurren eta heldu gazte baten hortz-piezak dira, Iberiar Penintsulako iparraldean aurkitutako zaharrenak. Europan gordetako giza aztarnak oso urriak diren garai horri dagokionez.

Bizkaiko Batzar Nagusiek erakusketa bat inauguratu dute, XVI. mendetik euskal portuetan lan egin zuten emakume zamaketariak gogoratzeko eta omentzeko. Tokiko ekonomia garatzeko ezinbestekoak izan ziren, eta gizonen antzeko soldatak kobratzera iritsi ziren.

Azterketa linguistikoari dagokionez, Irulegiko testuak bi berritasun ditu: lehen hitzaren irakurketa bereizia da, bere bertsio esgrafiatuan (sorioneke) eta punteatutako bertsioa (sorioneku); eta bigarren lerroko lehen zeinuaren aldaketa, orain "te" hitzaren ordez "ku" gisa transkribatzen dutena.

Eskuahaldunak elkarteak euskal eskultura zaharrena denari omenaldia egin nahi izan dio, eta haren egurrezko erreplika erraldoia jarri du Durangon.

Mari Domingi alboan duela, Gabon Gauean opariak ekartzen dituen gizonezko gisa ezagutzen dugu gehienok Olentzero gaur egun. Baina hau ez da beti horrela izan Euskal Herrian. Oier Araolaza antropologo eta dantzariarekin batera, bidaia historiko eta antropologikoa egin dugu jatorriaren bila.

Julene Azpeitia zena ekarri du gogora Xabier Azkue Zumaiako Udaleko euskara teknikariak. Urtero, ipuin-lehiaketa antolatzen dute herrian haren omenez. Emakume langilea, euskaltzalea eta euskarazko irakaskuntzan aitzindaria izan zen eta zenbait ipuin eta eleberri idatzi zituen.

Aranzadi Zientzia Elkartearen lanari esker, Bilboko Udalak Gerra Zibilean babesleku antiaereo modura eraikitako tunel bat birtualki ikusteko aukera eskaintzen du gaurtik aurrera.

Duela urtebete, Aranzadi Zientzia Elkarteak prentsaurrekoa antolatu zuen Gongorako Zarra Jauregian (Aranguren Ibarra) aurkikuntza iragartzeko. Euskal Herriko historiako aurkikuntza arkeologiko garrantzitsuenaren berri izan genuen.

San Martin egunak Euskal Herrian duen jatorriaz eta historiaz aritu zaigu Felix Mugurutza ikertzailea Orozkotik. Dioenez, gurean San Martin eguna ospatzea ezinbestekoa da, aparteko eguna da azaroaren 11.

Urriaren 31, Gau Beltza. Nondik dator hori? 'Halloween' festa amerikarraren berdina al da? Nekane Martiarenarekin izan da Joseba, xehetasun guztiak jakiteko asmoz.

Jaizkibel V monumentua Jaizkibelgo estazio megalitikoaren zati bat da, eta indusketa eta zaharberritze lan handia egin da bertan 2018tik 2020ra. Hilobi honek 2.000-3.000 urte inguru ditu.