Gerra Zibilean zehar "askatasunaren alde" borroka egin zuen belaunaldia goraipatu du Urkulluk

Gerra Zibilean "askatasunaren alde borroka egin zuen belaunaldi oso baten konpromisoa" aintzatetsi du Iñigo Urkullu lehendakariak, eta "balio etiko eta demokratikoak" aldarrikatzen jarraitzeko beharra" eta "giza eskubideak euren urraketa sistematikoaren aurrean defendatzeko beharra" nabarmendu ditu.

Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak lagunduta, Burdinazko Gerrikoaren erorialdiaren 85. urteurrena oroitzeko ekitaldian izan da Urkullu; baita 2019an Elortatxu inguruan desobiratutako euskal armadako borrokalari baten gorpuzkiak Gamiz-Fikako Udalari entregatzeko egin duten ekitaldian ere.

Lehendakariak adierazi du "betebehar instituzional eta soziala, politikoa eta etikoa" betetzen ari dela igande honetan, "berrogei urtez faltsutu eta manipulatu duten egia bueltatzeko" eta, hala, "euren herrialdearen, Euskadiren alde borrokatu zirenen duintasuna lehengoratzeko".

"Gure mendietan, lubakietan, gure herri eta hirien alde erori ziren. Bizitza eman zuten, euren ondasunik preziatuena. Milaka eta milaka demokratak kartzelarekin, errepresioarekin eta erbesteratzearekin ordaindu zuten euren konpromisoa", hausnartu du.

"Guztiontzat harrotzeko arrazoia den" belaunaldi oso baten konpromisoa aintzatetsi du Urkulluk. "Militarki garaitu zituzten, gintuzten", baina "batailarik garrantzitsuena irabazi zuten, genuen": "duintasunarena, justiziarena, arrazoibidearena eta balioena" eta, horregatik, Eusko Jaurlaritzak "euren memoria eta euren printzipioen garaipena" ohoratu ditu.

Balio etiko eta demokratikoak aldarrikatzen jarraitzeko beharra aldarrikatu du lehendakariak. "Giza eskubideak defendatzea, euren urraketa sistematikoaren aurrean. Elkarbizitza eraikitzea eta, 85 urte geroago eta haien omenez, aldarrikatzea zure herriaren orainarekiko eta geroarekiko konpromisoak bidezko eta ereduzko kausa duin izaten jarraitzen duela", adierazi du.

Soldaduen gorpuzkiak

Unera arte, ez dituzte identifikatu Gamiz-Fikako udal hilerriko horma-hilobietako batean igande honetan hobiratutako soldadu ohi baten gorpuzkiak. Horiekin batera, beste bi borrokalariren gorpuzkiak ere berreskuratu zituzten. Bi kasu horietan, ADN laginen parekatzeak zehaztu gabeko senidetza maila ezagutarazi du.

Eskuragarri dagoen informazioaren arabera, pertsona horiek ez ziren Gamiz-Fika inguruan hil. Horregatik, ikerketa historiko eta genetiko gehiago beharko dira.

Informazio historikoaren arabera, 1937ko ekainaren 11 inguruan gertatutako borrokaldietan hil ziren hiru pertsona horiek.

Bizkaiko udalerri horretako biztanle batek jakinarazi zuen ehortzitako soldaduak zeudela bere baserriko lursailean, bere aitonak kontatu zionez. Gerra Zibilean Desagertutako Pertsonen Bilaketa programak ahabidetu zuen gerrako hiru biktima horien berreskuratzea.

Guztira, 110 biktimaren gorpuzkiak berreskuratu dituzte, 108 gizon eta bi emakumerenak.