cerrar buscador

Historia

1 / 23 Hurrengoa
Hanburgesa, duela 2.500 urte Hispaniako erromatarrek ere jaten zuten haragia

Hanburgesa, duela 2.500 urte Hispaniako erromatarrek ere jaten zuten haragia

Almudena Villegas historialariaren ustez, duela 2.500 urte hanburgesak baziren salgai Hispanian. Dena dela, gaur ezagutzen dugun hanburgesaren ideia, berez, AEBetatik iritsi zitzaigun 1950ko hamarkadan.

Kolonaurreko kulturako eliteko pertsonaia baten hilobia aurkitu dute Perun

Kolonaurreko kulturako eliteko pertsonaia baten hilobia aurkitu dute Perun

Arkeologo talde batek duela 1.000 urte baino gehiagoko Chancay kulturako lider bat aurkitu du Lima iparraldean. Hobiak sei metroko sakonera eta zazpi metroko luzera eta zabalera ditu. Beste sei pertsonen gorpuzkiak eta garaiko ontziak ere aurkitu dituzte bertan.

Musu erromantikoa duela 4.500 urte sortu zen eta hainbat gaixotasun hedatzea ahalbidetu zuen

Musu erromantikoa duela 4.500 urte sortu zen eta hainbat gaixotasun hedatzea ahalbidetu zuen

'Science' aldizkariak argitaratutako artikulu zientifiko batek praktika horren ebidentzia orain arte uste zena baino 1.000 urte lehenago kokatu du, baina azpimarratu du seguruenik musuaren tradizioa zaharragoa dela. Halaber, nabarmendu du gaixotasunen transmisioan nahi gabeko eragina izan duela.
Irungo alardeak lehen aldiz gizonezko kantinera bat izango du aurten

Irungo alardeak lehen aldiz gizonezko kantinera bat izango du aurten

Antxon Jauregi izango da protagonista aurten Irungo alardean. Emakumez jantzita aterako den aurrena izango da, eta, dudarik gabe, historia egingo du herrian. Berarekin hitz egin dugu, eta erabat pozik dagoela dio.

Juanber Alustiza: ''Aitonaren argazkiak dohaintzan emango ditugu, ondo gordetzeko eta publikoak ezagutzeko''

Juanber Alustiza: ''Aitonaren argazkiak dohaintzan emango ditugu, ondo gordetzeko eta publikoak ezagutzeko''

Lucio Vergara 1892an sortu zen Arantzan. Ebanista lanbidez, argazkilaria zen afizioz eta bere mila argazki topatu dituzte bizi izan zen etxeetako ganbaretan. Haren bilobetako batekin izan gara, Juanber Alustizarekin.

Oihenarten hiru poema ezezagun aurkitu dituzte

Oihenarten hiru poema ezezagun aurkitu dituzte

Gidor Bilbao ikertzaileak "Kobla berriak" Arnaut Oihenarten liburuko hiru poema galdu aurkitu ditu Grenoblen zegoen ale batean.
Pilotalekuen historia biltzen duen erakusketa ikusgai, Donostian

Pilotalekuen historia biltzen duen erakusketa ikusgai, Donostian

16. mendean pilota jokoak hasi eta lehen 'frontoiak' atontzen hasi zirenetik hona, pilotan aritzeko espazioen bilakaera bildu dute "Pilotalekuak. Hutsunea eraikiz" erakusketan.

Affnak frankismoak hildako 3.500 nafarrak gogoratu ditu Iruñean

Affnak frankismoak hildako 3.500 nafarrak gogoratu ditu Iruñean

Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren urteurrena dela eta, hainbat lagun bildu dira Nafarroako hiriburuan egindako omenaldian, eta lore eskaintza egin dute, besteak beste.
Andoni Egaña: ''Merezi zuen arren, Joxepa Antoni ez genuen bertsolari bezala ezagutu azken urteak arte''

Andoni Egaña: ''Merezi zuen arren, Joxepa Antoni ez genuen bertsolari bezala ezagutu azken urteak arte''

Joxepa Antoni Aranberri izan da Andoni Egañaren 'Bertsografiak' ataleko protagonista. Garaiak kontuan izanda, ez dago bere bat-bateko bertsorik, baina bertso sorta dezente bai.

Bakea kimera da oraindik Ipar Irlandan, Ostiral Santuko Akordioak sinatu zirenetik 25 urte bete direnean

Bakea kimera da oraindik Ipar Irlandan, Ostiral Santuko Akordioak sinatu zirenetik 25 urte bete direnean

Lurraldea blokeo politikoko une batean dago, hauteskundeen eta brexitaren ondoren unionisten eta errepublikanoen artean sortutako tentsioak tarteko. Hori guztia, gainera, IRA Berriko disidenteen mehatxupean. Akordioak badira, baina, gatazkak aurrera jarraitzen du.
Euskal Herrian nonahi ikus daitezkeen letra bereziak euskal tipografiarekin idatziak dira

Euskal Herrian nonahi ikus daitezkeen letra bereziak euskal tipografiarekin idatziak dira

Antzinako hilarrietan dauka jatorria euskal tipografiak, eta XX. mendeko bigarren aldian zabaldu zen, batik bat. Gaur egun ere, ondo begiratuz gero, edonon topa dezakegu. Gaiak badu mamia, eta doktoretza tesi baterako ere eman du.

Dinosauro espinosaurido espezie berri baten hezurrak aurkitu dituzte Errioxan

Dinosauro espinosaurido espezie berri baten hezurrak aurkitu dituzte Errioxan

Xabier Pereda, Euskal Herriko Unibertsitako paleontologo eta ikertzailea da Igea herrian fosilak aurkitu dituen taldeko burua.
Mari Carmen Eraña: Ama eta biok zortzi egunez egon ginen itsasoan geldi; tristea eta gogorra izan zen

Mari Carmen Eraña: "Ama eta biok zortzi egunez egon ginen itsasoan geldi; tristea eta gogorra izan zen"

Intxorta 1937 taldearen eskutik, omenaldia egin diete 1936an errefuxiatu alde egin behar izan zuten gipuzkoarrei. Ume zirela joan ziren, baina gogoan dute bizi izandakoa. Horietako bat da Mari Carmen Eraña eskoriatzarra. Amarekin, Gironako familia batean etxean egon zen.
''Aurre esku joateko bertsolari oso ona zen Azpillaga, mirarizko bertsoak bota gabe, baina beti hantxe''

''Aurre esku joateko bertsolari oso ona zen Azpillaga, mirarizko bertsoak bota gabe, baina beti hantxe''

'Bertsografiak' atala egiten aritu da oraingoan ere Andoni Egaña. Jatun oso ona eta Bizkaiko txapeldun izan zen Jon Azpillaga protagonista moduan hartuta.

Margarita Mendizabal eta Elena Arregui, arkitekturaren historia aldarazi zuten emakumeetako bi

Margarita Mendizabal eta Elena Arregui, arkitekturaren historia aldarazi zuten emakumeetako bi

Euskal Herrian jaiotakoak biak, Estatu espainiarren Arkitekturan lizentziatu ziren lehendabiziko emakumeetakoak izan ziren Margarita Mendizabal eta Elena Arregui. Haien ibilbidea ikertu du Olatz Ocerin EHUko Arkitektura Goi Eskola Teknikoan irakasleak eta ikertzaileak, genero ikuspegitik.

 

Jendeak eskatutako abizenen jatorria ikertzen du Eneko Bernaldo de Quiros nafarrak

Jendeak eskatutako abizenen jatorria ikertzen du Eneko Bernaldo de Quiros nafarrak

Abizenek informazio ugari ematen digute gure jatorriaz eta arbasoez, baina ez da beti erraza izaten gure deiturak nondik datozen edo zer esan nahi duten jakitea. Eneko Bernaldo de Quiros abizenen arakatzailea da eta, jendearen eskariei erantzunez, 200 deitura baino gehiagoren historia ikertu du.
Lezetxiki, neandertal garaiko kobazulo ikur

Lezetxiki, neandertal garaiko kobazulo ikur

Arrasaten kokatutako kobazulo horren barruan aurkitu zituzten euskal erregistro paleoantropologikoaren giza arrastorik zaharren (Homo Heidelbergensiseko emakume baten humeroa) eta neandertal jatorriko haginetako bi.
Andoni Egaña: ''Ikusteko moduko bertsoak egiten zituen Pello Mari Otañok, ez irakurtzekoak bakarrik''

Andoni Egaña: ''Ikusteko moduko bertsoak egiten zituen Pello Mari Otañok, ez irakurtzekoak bakarrik''

Andoni Egaña etorri da 'Bertsografiak' atala egitera. Ahots eskasa zuela izan zen azken pista eta hortik tiraka, Pello Mari Otaño izan da gaurko protagonista.

Berlingo rave kultura: gerra osteko iraultza sozialetik Berghaingo esklusibitatera

Berlingo rave kultura: gerra osteko iraultza sozialetik Berghaingo esklusibitatera

Techno musikaren sorreraz, acid houseaz eta raveek izan duten bilakaera izan ditu hizpide Lorea Argaratek.
Sendiaren zuhaitza osatzeko, gero eta gehiagok abiatzen dute ikerketa genealogikoa, arbasoen bila

Sendiaren zuhaitza osatzeko, gero eta gehiagok abiatzen dute ikerketa genealogikoa, arbasoen bila

Norberaren abizenak zeintzuk diren jakiteak pisu handia izan du gurean. Asko dira gure abizenen atzean nor dagoen eta gure arbasoek nolako bizimodua zuten jakin nahi dutenak. Digitalizazio lanari esker, badira horretan lagungarri diren webguneak, artxibo historikoetan informazioa topatzeko.

Haurren faltagatik itxi behar izan duen eskola bat salgai dago Gasteizen

Haurren faltagatik itxi behar izan duen eskola bat salgai dago Gasteizen

Jaiotza tasa baxuaren eta beste arrazoi batzuen ondorioz, Gasteizko Haurrak haurtzaindegiak ateak itxi behar izan ditu eta, eraikina salgai dago. 1930ean eraikia, historia luzea eta interesgarria du atzean. Olabide ikastola klandestinoa hartu zuen hasieran eta gero haurtzaindegia izan zen.

Andoni Egaña: ''Bertsogintzaren piztaile izan ziren Uztapide eta Basarri, mugaren bi aldetara gainera''

Andoni Egaña: ''Bertsogintzaren piztaile izan ziren Uztapide eta Basarri, mugaren bi aldetara gainera''

Manuel Olaizola, Uztapide, izan da gaurko 'Bertsografiak' ataleko protagonista. Zestoan jaio zen 1909an, Arroan batailatu zuen, Zurbaon eta Donostian aritu zen lanean eta Oiartzunen pasa zituen gainontzeko urteak.

Akaitze Kamiruaga: ''Itsasoari lotutako emakumezkoen lanak geroz eta gutxiago dira eta galtzeko zorian daude''

Akaitze Kamiruaga: ''Itsasoari lotutako emakumezkoen lanak geroz eta gutxiago dira eta galtzeko zorian daude''

Armintzan izan da Izaskun Moyano itsas emakumeen testigantzak lortzeko helburuarekin. Akaitze Kamiruaga Labayru Fundazioaren zuzendariordearekin bildu da bertan "Geu be Bagara Itsasoa" liburuari buruz hitz egiteko.

BBC irratia euskaraz aritu zen garaia, aztergai

BBC irratia euskaraz aritu zen garaia, aztergai

Leyre Arrieta historialaria 1947 eta 1956 artean BBC irratian euskaraz egin ziren kronikak ikertzen ari da. Kulturari buruzko tartea izaten zen euskarazkoa eta galegoz zein katalanez egiten ziren saioekin txandakatzen zuten.

Baieztatu dute Lezetxikin neandertalak egon zirela Erdi eta Goi Paleolitiko garaien artean

Baieztatu dute Lezetxikin neandertalak egon zirela Erdi eta Goi Paleolitiko garaien artean

Ikertzaileek ondorioztatu dute Lezetxikin atzemandako hortz-aztarna neandertalak "Mendebaldeko Pirinioetan topatutako bakarrak" direla.
Euskaldunak Tutankamonen hilobiaren indusketetan

Euskaldunak Tutankamonen hilobiaren indusketetan

Bilboko Arkeologia Museoak hainbat euskaldunek Egiptora egin zituzten bidaietatik ateratako materiala jarri du erakusketa batean. Tutankamonen hilobiaren indusketa garaian egindako bidaiak izan ziren.

Nafarroako Gobernua Irulegiko Eskua marka erregistratzearen aurka agertuko da

Nafarroako Gobernua Irulegiko Eskua marka erregistratzearen aurka agertuko da

Horrela, Foru Exekutiboak saihestu egin nahi du enpresek eta partikularrek ordezkaritza edo izendapena esklusiboki erabiltzeko eskubidea izatea. Aurkikuntza arkeologikoaren berri eman zenetik, 13 eskaera aurkeztu dira marka erregistratzeko.
Andoni Egaña: ''Autoritateari adarra jotzeko gai den herritar xehe baten mitoa Pernandok islatu du gurean''

Andoni Egaña: ''Autoritateari adarra jotzeko gai den herritar xehe baten mitoa Pernandok islatu du gurean''

Frantziako eta Ingalaterrako banderaren pistari jarraiki, Pernando Amezketarra izan da gaurko 'Bertsografiak' ataleko protagonista. Berari buruz gehiago jakite aldera, Andoni Egaña izan dugu gurekin.

Irulegiko eskuak euskararen historiari egindako ekarpena nabarmendu dute Sabino Arana sarietan

Irulegiko eskuak euskararen historiari egindako ekarpena nabarmendu dute Sabino Arana sarietan

Mikel Sanchez medikua, Irakli Kokakhidze Georgiako Ametsa alderdiko burua, Aspace Gipuzkoa, Bilboko Orkestra Sinfonikoa eta Ukrainarekiko elkartasun ekintzak egindako elkarteak ere saritu dituzte.

Azkoitiko karilloiak Din don kantua jotzen du. Exkerra anaiak, letragileekin entzun dugu erlojua

Azkoitiko karilloiak "Din don" kantua jotzen du. "Exkerra anaiak", letragileekin entzun dugu erlojua

Eguerdian jotzen du erlojuko karilloiak Azkoitiko San Martingo erlojuari eskainitako abestia. Maria Jesus Alberdi eta Kruz Mari Alberdik kontatu digute abestiaren istorioa, eta Juan Bautista Mendizabalek, ondare historiko eta turismo zinegotziak erlojuaren historia kontatu.
Ruben Ruiz, 'Beti mugan' eleberriaz: ''Bidaia iniziatiko bat kontatzen da, heltze prozesu bat''

Ruben Ruiz, 'Beti mugan' eleberriaz: ''Bidaia iniziatiko bat kontatzen da, heltze prozesu bat''

'Beti mugan' Comète sarea hizpide duen eleberri historikoa aurkeztu du Ruben Ruiz Perezek "Hitzokei"n. Mattin da protagonista, Baztanen kontrabandoaren munduan sartzen den mutiko bat. Beste pertsonaia bat Braulio da, herriko gizonik zaharrena, detaile guztiei erreparatzen diena.

Gaur estreinatuko da Hendaian 'Bidaia' ikuskizuna

Gaur estreinatuko da Hendaian 'Bidaia' ikuskizuna

Euskal Herri osoko 200 kantari eta musikari elkartuko dira Euskal Herriko historia azaltzeko helburua duen proiektu honetan. René Zugarramurdirena da obra eta gaurkoaz gain Hondarribian eta Baionan ere eskainiko dute.

Presorik gabeko espetxeetara bisitak, memoria bizirik mantentzeko helburuz

Presorik gabeko espetxeetara bisitak, memoria bizirik mantentzeko helburuz

Gero eta gehiago dira burdin hesien atzean gertatu zena ezagutzeko jakin-mina duten bisitariak. Mundu zabaleko fenomenoa da. Estatu Batuetan San Frantziskoko Alcatraz espetxean esaterako. Estatuan, Bartzelonako Modelok 158.000 bisita jaso ditu azken urteetan.

''Elbirak beti esaten zuen haurrak dakitenetik irakatsi behar direla, ez guri egin ziguten bezala''

''Elbirak beti esaten zuen haurrak dakitenetik irakatsi behar direla, ez guri egin ziguten bezala''

45 urte egin ditu Mari Karmen Mitxelenak irakaskuntzan. Hasieran klandestinitatean, Ikastolaren sortzaileetakoa da eta andereño praktikak Elbira Zipitriarekin egin zituen. Gaur gurean izan da Elbira omentzeko asmoz.

Irulegiko Eskua Iruñeko Planetarioan egongo da ikusgai ostegun honetan

Irulegiko Eskua Iruñeko Planetarioan egongo da ikusgai ostegun honetan

Erakusketa aretoan jarriko dute baskoien hizkuntzan idatzitako duela 2.100 urteko brontzezko xafla, 16:30etik 20:00etara. Sarrera doakoa izango da.
Gabon giroa borobiltzeko ''Hator, Hator'' abestu dute Ibarrangeluarrek

Gabon giroa borobiltzeko ''Hator, Hator'' abestu dute Ibarrangeluarrek

Ibarrangelun "Hator, hator" abestia kantatzen zen gabon egunean, itsasoari begira. Omenalditxo bat egitearren abestu digute herritarrek abestia.

''Kebonikoak'' kantaren bertsio tradizionala Ibarrangeluko herritarren eskutik

''Kebonikoak'' kantaren bertsio tradizionala Ibarrangeluko herritarren eskutik

Hiru koplaz osatuta daude "Kebonikoak" eta azkena da gaurkoan Ibarrangelun eskuartean daukatena. Herritarrek abesti hau berreskuratu eta gabon giro paregabean eskaini digute bertsio tradizionala.

Jesús Mari Ziluaga: ''Gure belaunaldikoen bizitzan oso pertsona garrantzitsua izan da Domingo Zuluaga''

Jesús Mari Ziluaga: ''Gure belaunaldikoen bizitzan oso pertsona garrantzitsua izan da Domingo Zuluaga''

Domingo Zuluaga Ibarrangeluko herritar askoren irakasle izan zen, baita herriko abadea ere. Jesús Mari Ziluaga, herriko alkatea, Domingoren ikasle izan zen eta honi buruzko informazio gehioago eman digu.

Zer dira kebonikoak? Zein da hauen atzetik dagoen tradizioa?

Zer dira kebonikoak? Zein da hauen atzetik dagoen tradizioa?

San Pedro Atxarre baselizan bildu gara Olatz Saitua sopranoarekin. Olatzek Kebonikoen bazeukan Kebonikoen eta honen atzean dagoen tradizioaren berri eta horren guztiaren berri eman digu.

Mattin Aiestaran: Gauza gehiago atera daitezke Irulegiko aztarnategian

Mattin Aiestaran: "Gauza gehiago atera daitezke Irulegiko aztarnategian"

Irulegiko Eskua 2022ko azaroaren 14an ezagutu genuen eta 'sorioneku' hitza betirako geratu zitzaigun gogoan iltzatua. Hilabete baten buruan, Aranzadi zientzia elkarteko Mattin Aiestaran eta Olaia Granizok aurkikuntza haren xehetasunak eman dituzte Amaraunan.
1 / 23 Hurrengoa

Bisitatuena

    Kargatzen ikusiena
    Kargatzen ikusiena