Ekonomia -
FINANTZAK
Soldatak KPIaren arabera modu "lasai eta moderatuan" egokitzea eskatu du Azpiazuk
Eusko Jaurlaritzak % 97,8ko aurrekontu-exekuzioa eta 605 milioi euroko superabita lortu ditu 2021ean.
EITB MEDIA
Eusko Jaurlaritzak % 97,8ko aurrekontu-exekuzioa eta 605 milioiko superabita lortu ditu 2021ean; beraz, 1.877 milioi euroko diruzaintzako gerakina du Ukrainako gerrak eragindako ziurgabetasun-egoerari eta haren ondorio ekonomikoei aurre egiteko.
Pedro Azpiazu Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun sailburuak ostegun honetan jakitera eman duenez, 2021ari dagokion behin-behineko aurrekontu-betearazpenaren maila "ezohikoa" da diru-sarrera eta gastuei dagokienez.
Kontabilitateari dagokionez, 2021eko behin-behineko superabita 605 milioi eurokoa izan zen. Zenbateko horrekin, eta sektore publikoko beste erakunde batzuen gerakina eta kobrantza zalantzagarriko eskubideak kendu ondoren, soberakin erabilgarria 1.877 milioi eurokoa da.
Kopuru hori, Azpiazuren arabera, "koltxoi ona" da etorkizunean edozein "gorabeherari" aurre egiteko, baita Errusiak Ukraina inbaditzeak eragindako "aurreikuspen zalantzagarriei" aurre egiteko ere.
Diruzaintzako gerakin horren zati "garrantzitsu" bat 2022-2024 aldirako Euskadiko Inbertsio Estrategikoen Plana finantzatzera bideratuko da. Plan hori Iñigo Urkullu lehendakariak eta hiru ahaldun nagusiek aurkeztu zuten atzo, eta ia 529 milioi euroko urte anitzeko inbertsioa aurreikusten du.
Gainera, kopuru horrekin aurtengo diru-bilketaren balizko jaitsierari aurre egin ahal izango zaio, baina Azpiazuk ez du uste hori gertatuko denik, egindako aurreikuspenak "oso kontserbadoreak" direlako aurrekontu "sendoei" aurre egiteko.
Joan den ekitaldiko aurrekontu-betearazpenari dagokionez, Osasun Sailaren % 100, Hezkuntzaren % 99 eta Berdintasunaren, Justiziaren eta Gizarte Politiken % 91 nabarmentzen dira.
Azpiazuren arabera, gizarte-babeseko euskal ereduari dagozkion programak, osasunean, hezkuntzan eta gizarte-babesean oinarritzen direnak, "ia osorik egin dira".
Diru-sarrerei dagokienez, lurralde historikoen ekarpenak 10.830 milioi eurokoak izan ziren; Estatuaren covid funtsak 740 milioikoak; Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren diru-sarrerak 344 milioikoak, eta finantzazkoak ez diren gainerako sarrerak 650 milioikoak.
2021eko abenduaren 31n zor bizia 1.172 milioi eurokoa izan zen, hau da, 2020aren amaieran zegoena baino 400 milioi gehiago.
Gogorarazi duenez, 2021eko aurrekontuan eragin handiena izan duen elementuetako bat covid programa izan da; iaz 740 milioi euro inguru gastatu ziren, eta 2020an, berriz, 664 milioi.
Programaren bi ekitaldietako zenbatekotik (1.404 milioi euro), gehiena Osakidetzak eraman zuen, 335 milioi eurorekin; horietatik 175 milioi langile-gastuak dira, eta, ondoren, Hezkuntza dago, 127,7 milioirekin; horietatik 74 zentro publikoetako langile-gastuak dira.
Gainera, iaz eragin handia izan zuten aurrekontuetan pandemiak kaltetutako sektoreentzako laguntzek, 95 milioi euroko zuzeneko laguntzekin autonomo eta enpresei, 62 milioiko laguntzekin (aurreko urtean baino 22 gehiago) turismoaren, merkataritzaren eta kontsumoaren sektoreko enpresei laguntzeko, 14,2 milioiko laguntzarekin kulturari eta 32 milioiko laguntzarekin beste sektore batzuei laguntzeko.
Pertsonentzako eta etxeentzako gizarte-laguntzak 31 milioi eurokoak izan ziren covid programa horren esparruan, garraiorako finantzaketa 15 milioikoa eta 25,6 milioiko programa horren barruko gainerako gastu arruntak.
Azpiazuk gogorarazi du iaz ere onartu zirela lehentasunezko jarduketa-eremuetako jarduketa-programa (180 milioi euro) eta inbertsio-programa berezia (250 milioi euro).
Guztira, Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuan jasotako inbertsio-kapituluetako 1.300 milioi euroetatik 1.077 milioi egikaritu ziren.
Soldatak KPIari egokitzea
Azpiazuk eskatu du soldatak egungo KPIaren arabera egokitzea, modu "lasai eta moderatuan"; izan ere, arrisku "handia" dago guztiak martxoan erregistratutako % 9,8ko igoerarekin lotzen badira, soldatek berek eragindako inflazio handiagoa sortzeko.
Ildo horretan, eta inflazioaren igoera "arazo bat" dela onartu ondoren, "lasaitasuna" eskatu du, eta azpiko inflazioaren egoera kontuan hartzea, 3,4 ingurukoa baita, eta hor ez daude sartuta energia-prezioak eta prestatu gabeko elikagaiak.
Pedro Azpiazuk gogorarazi duenez, aurreikuspenen arabera, oro har, azken aldiko inflazioaren igoera "koiunturalagoa" izango zen, baina Ukrainan gerra sartzeak % 9,8ko zifra hori lortzen lagundu du, tasa "oso garrantzitsua".
Nolanahi ere, igoera horren % 66 energiaren prezioek eman dutela eta azpiko inflazioari erantzuten ez diola azpimarratu du, "konpontzen gehien kostatzen dena delako eta denboran gehien irauten duelako".