Iñigo Arratibel nazioarteko adituak azaldu dizkigu Fronte Polisarioa Aljeriako errefuxiatuen kanpamentuetan asteartea bitartean egiten ari diren bilkuraren gako nagusiak.
"Yaalah" elkarteko presidentea da Josu Etxaburu. Zortzi eguneko bidaia egin dute Aljerian dagoen 'Bir Ganduz' saharauiar errefuxiatuen kanpamentu batera eta emakumeen etxea inauguratu dute. (Elkarrizketa osoa Nahieranen)
Mohamed VI.aren arabera, Espainia "diferendoaren jatorria eta errealitatea ondo ezagutzen duen" auzoko herrialdea da. Erregeak beste herrialde batzuei eskatu die beren jarrera argitzeko.
Gaur goizean heldu dira Loiuko aireportura uda Euskal Herrian pasatuko duten ume sahararrak. Guztira, 300 neska-mutil heldu dira eta, azken bi urteetan ezin etorrita egon ondoren, emozioak borborka izan dituzte. Harrera-familien eta elkarteen poztasuna ere nabaria izan da.
Aurten, inoiz ez bezala, ez aurrera ez atzera dago horretarako Madrilgo Gobernuak ematen duen baimena. Beldur dira, Madrilen eta Rabaten arteko harreman berrien ondorio ote den, eta zein izango den, azkenean, bere eragina.
Kanpo ministroak adierazi du neurri horren ondorioak "zehatz-mehatz aztertuko" dituztela. Aljeria ez da Munduko Merkataritza Antolakundeko (MMA) kide eta, hortaz, kasu honetan ezin da mekanismo hori baliatu.
Eric Mamer Europako Batzordeko bozeramailearen ustez, Aljeriak duela ia bi hamarkada Espainiarekin adostuta zeukan adiskidantza ituna bertan behera uztea "oso kezkagarria" da.
Aljeriak harremanak hautsi ditu Espainiarekin, Pedro Sanchezen Gobernuak Marokoren alde egin duelako Mendebaldeko Saharako gatazkan. Hala ere, Espainiako Gobernuak ziurtatu du herrialde horrekin elkarlanean jarraituko duela.
Rabatek proposatutako autonomia "zilegi ez den legez kanpoko formula" bat dela azpimarratu du Aljerrek, "egintza burutuen" politika koloniala planteatzen duelako, "argudio faltsuen" bidez.
Halaber, Ceuta eta Melilla "Espainiako lurraldeak" direla esan du. Espainiako Gobernuko presidenteak beste behin defendatu du Marokok Sahararako duen autonomia plana dela gatazka konpontzeko "oinarririk sendoena, sinesgarriena eta errealistena".
Zaragozako Probintzia Auzitegiak Espainiako Atzerri ministro ohiaren aurkazko auzia itxi du, delitu zantzurik ez dagoela iritzita. Prebarikazio eta estalketa delituak eta dokumentuak faltsutzea leporatzen zizkioten.
Hiru milatik gora lagun, "aberrigabe estatutua" lortuta bizi dira espainiar Estatuan. Sorterria legez onartuta ez daukaten pertsonei ematen zaie estatutu hori eta gehienak sahararrak dira. Hirutik bat euskal autonomia erkidegoan bizi dira.
Gaur Nafarroako Parlamentuan izan da Fronte Polisarioaren ordezkari bat. Brahim Gali polisarioaren burua Logroñon erietxeratu zutenean eta Zeutako migrazio krisi betean izan ziren Pegasusen erasoak ere. Sahararrak ez dira batere harritu Maroko erantzulea dela dioten informazioarekin.
Osoko bilkura jarraitu du Fronte Polisarioaren ordezkaritza batek eta poza agertu dute legez besteko ebazpena onartu denean. PSE-EEk soilik bozkatu du kontra. Vox, aldiz, abstenitu egin da.
EAJ, EH Bildu eta Elkarrekin Podemos-IU alderdiek aurkeztutako Legez Besteko Proposamen bat onartu da, sahararren auziari babesa eman eta nazioarteko ebazpenekiko eta saharar herriaren autodeterminazio askerako eskubidearekiko errespetua aldarrikatzeko.
Espainiako presidentearen esanetan, "aparteko koordinazio eta kolaborazioa dugu Aljeriako Gobernuarekin". Era berean, Mendebaldeko Sahararen harira, Frantziak edo Alemaniak defendatzen dutenarekin "lerrokatu" direla azaldu du Sanchezek.
Fronte Polisarioak Espainian duen ordezkaritzak Sanchezi eskatu dio argitzeko zer den beretzat Marokoko lurraldearen osotasuna eta Mendebaldeko Sahara lurralde horretan sartzen duen, eta zergatik hartzen duen Marokoren proposamena irtenbide bakar, serio eta errealistenatzat.
Roberto Uriarte Espainiako Kongresuan Elkarrekin-Podemoseko diputatuak iritzi dio gobernuburuak Gernikako bonbardaketagatik barkamena eskatzeak on besterik ez lukeela egingo.
Espainiako Gobernuko presidentea eta Marokoko erregea Rabaten bildu dira, eta bi herrialdeen arteko harremanetan "aro berri" bat abiarazteko borondatea erakutsi dute.
Espainiako Kongresuaren gaitzespenarekin joan da presidentea Rabatera. Mendebaldeko Sahararen inguruan Marokoren jarrera ontzat eman ostean, bi herrialdeen arteko aro berria hasi nahi du Sanchezek: Rabatek migrazioa kontrolatu eta Ceuta eta Melilla ahaztu ditzala.
Unidas Podemos, ERC eta EH Bilduren ekimena onartu du Ganberak, aldeko 168 botorekin, kontrako 118 bozarekin eta 61 abstentziorekin (Vox eta Ciudadanos).
Espainiako Gobernuak, lehendabiziko aldiz Historian, Marokorekin lerrokatu da Mendebaldeko Sahararen auziaz. Zergatik da garrantzitsua aldaketa? Hona hemen lau hamarkada baino gehiagoko deskolonizazio prozesu baten historia.
Bachri ekintzaile sahararrak "tamalgarri" jo du Espainiaren jarrera aldaketa. Marokoren proposamena "autonomia faltsu" bat dela dio eta salatu du saharar herriarentzat ezinezkoa dela euren eskubideak sistematikoki urratzen dituen erregimen batean bizitzea.
Ostegun honetan, legez besteko proposamena bozkatuko dute Diputatuen Kongresuan, Pedro Sanchezi eskatuz Nazio Batuen Erakundearen ebazpena errespetatzeko.
Gaur eztabaidatu ondoren, bihar bozkatuko da Espainiako Gobernuak Mendebaldeko Saharari buruz duen jarrerari buruzko legez besteko proposamena, Unidas Podemosek, ERCk eta EH Bilduk aurkeztua. EAJk zuzenketa aurkeztu du. PSOEk eta PPk ez dute euren botoaren berri eman, VOXek aurka bozkatuko du.
Itxaso Atutxa Bizkai Buru Batzarreko presidenteak gogor kritikatu du Espainiako Gobernua, "dekretuz eta bakarka" agintzeagatik. Krisiari aurre egiteko zergak jaistearen aukeraz, kontra azaldu da EAJko buruzagia eta "sektore batzuei zuzendutako neurri zehatzak" defendatu ditu.
PSE-EEko idazkari nagusiak erantzukizunez jokatzeko deia egin du: "Batasunaren unea da eta ez dugu egoera hau aprobetxatu behar kritika egiteko eta etekin politikoa egiteko".
Saharako maratoiaren 12. ekitaldia izan da aurtengoa, eta xede nagusia elkartasuna adieraztea da. Jabi Gonzalezek aurtengo edizioaren xehetasun guztiak kontatu dizkigu.
Nayua Aduh gazte sahararra da baina Gasteizen bizi da. Bere gurasoak, Saharakoak dira baina ama hemen bizi da, Euskal Herrian. Aita berriz, Tindufeko kanpamenduan Frente Polisarioarekin. Nola hartuko zuten azken egunotan pil-pilean dagoen berria? Honi buruz hitz egitera etorri da gurera.
Espainiak Marokoko erregearen xantaiei men egin diela salatu du Garazi Hach Embarek saharar-euskaldunak. Planteatzen dutena nazioarteko legediaren aurrean legez-kanpokoa dela azaldu du eta etorkizunean Espainiak izango dituen arriskuez mintzatu da.
Orain arte, PSOEk sahararren autodeterminaziorako eskubidea aldarrikatzen zuen gatazka konpontzeko, baina aste honetan Pedro Sanchezen gobernuak Marokok Mendebaldeko Saharan ezarri nahi duen plana babestu du.
Pedro Sanchezek Ceutan emandako azalpenaren arabera, Marokorekin egindako hitzarmenak, segurtasuna eta krisi migratorioari irtenbidea ematea izan ditu helburu nagusi.
Hala azaldu digu, Ander Errasti etika eta filosofia politikoan irakasleak gaiaren #ertzak azaltzeko tartean, eta nazioarteko legediak autodeterminazio eskubideaz dioena birpasatu dugu.
Espainiako Gobernuko presidentearen hitzetan, Marokorekin duela gutxi lortutako akordioak krisi "jasanezin" bati amaiera eman dio, eta segurtasunean, mugikortasunean eta migrazioan harreman "askoz sendoagoa" izateko oinarriak ezarri ditu.