Nekazaritza

Naturopata eta sendabelarretan aditua de Aiora Urbieta izan du Josebak laguntzaile moduan. Gainera, Hainbat gauza erakutsi dizkio Josebari eta horien artean Aiorak bildutako sendabelar eta jakiak ezagutzen.

Arrasateko Gesalibar auzoan dagoen Ekoudalatx Mintegi Ekologikoan bildu gara Nerea Altuna eta Idurre Arangurenekin. Idurrek bertan ereiten dituzten landare usaindun batzuen inguruan hitz egin digu.

Jaurlaritzak eta baserritarrek ur- eskasiari aurre egiteko neurriak aztertu dituzte bilkuran. Jaurlaritzak eta diputazioek udari begira dirulaguntzak jarriko dituzte ganaduak behar duen bazka kanpotik ekartzeko. Sindikatuek ontzat eman dituzte hartuko neurriak.

Mikel Otxotorena Karabeleko ekonekazaritza etxaldeko arduradunak dio txikoria belarra barazki diuretikoa dela eta ondo datorrela giltzurruneko harriak botatzeko. Kolesterola eta odoleko glukosa kontrolatzeko egokia da, eta azaleko gaitzak tratatzeko erabiltzen da, aknea eta ekzema, esaterako.

Otsoaren aurkako neurriak hartzea exijitu diete Arabako Aldundiari, Eusko Jaurlaritzari eta Espainiako Gobernuari. Hala egin ezean, mendiak ganadurik gabe geratuko direla ziurtatu dute, haien esanetan, nekazal estentsiboa eta otsoa "bateraezinak" direlako.

Arabako Errioxan untxi izurria dute azkenaldian: inoiz baino gehiago ugaldu dira eta mahastiak suntsitu dituzte herri askotan. Horren aurrean, untxiak ehizatzeko baimena eman du Aldundiak; baina ez txakurrekin, hudoen laguntzaz baizik. Untxien bila aritu gara nekazari batekin.

Lehorteak Foru Gobernua eta nekazaritza eta abeltzaintzako erakundeak kezkatzen ditu. Nekazariek galdutzat ematen dute lehorreko zereal-uzta eta dirulaguntzak eta beste neurri batzuk eskatzen dituzte egoerari aurre egiteko.

Usurbilgo Ameri Goikoa Baserrian izan gara berriro ere, baina oraingoan Eneritz Imazekin. Ilar malkoa ereiten dute bertan eta horri buruz aritu da Eneritz: noiz landatu, ilarrekin dituzten desberdintasunak eta gehiago.

Euri dezente gutxiago egin du aurten, eta Guardiako aintzirak dira horren erakusgarri. Dagoeneko ur-murrizketak dituzte Arabar Errioxan.

Ukrainako gerra, erregaien prezioak... eta orain lehortearen mamua daukagu gainean. Arabako Garlan kooperatibako teknikari eta nekazariekin eta Arkaitz Irazu ekonomilariarekin aztertu dugu egoera. Nola eragiten die lehorteak elikagaien prezioei?

Arbigara aintzinetik baserrietan erein den landare bat da. Gure baratzetan ditugun landareen artean zaharrenetarikoa da arbigara, Loiuko Aitor Eguren nekazari ekologikoak azaldu digunez. Greloak, berriz, ireki gabeko loreak dira, Galizian oso preziatuak direnak.

Esako urtegiaren menpe dauden labore ureztatuen nekazariek, berriz, buruhauste handia dute. Izan ere, % 57an dago egun, iaz baino 20 puntu gutxiago. Nafarroako Gobernuak maiatzaren hasieran deituko du lehortearen mahaia egoera aztertu eta konponbideak bilatzeko.

Bergarako Ziarreta baserrira egin dugu eguneko lehen txangoa "JA Sukalerrian" saioan. Han, Iñigo Gabilondorekin izan gara, azenarioak nola lantzen dituzten ikusteko.

Beasaingo Saltsamendi Baserrian baratzuri freskoan nola hazten dituen azaldu digu Aitor Urdangarinek. Baratzuriak ondo hazteko behar dituen ezaugarriak, ereiteko moduak eta onurak zeintzuk diren azaldu dizkigu besteak beste.

Atzerritik datozen elikagaien menpekotasunarekin amaitzeko ekimenak geroz eta ugariagoak dira Kenyan. Mikel Reparazek ekimen hauetako bat gertutik ezagutzeko aukera izan du.

Gerrak zauri larriak utzi ditu Tigrayn, eta bi urtean ezin izan dute ezer ekoitzi. Orain, eurien zain ari dira, lurral berriz landatu ahal izateko.