Gizartea -
KUTSADURA
Plastikoa giza ehun eta organoetan dago jada
Poltsa edo ur-botila gehienak ingurumenean deskonposatzen badira ere, zati edo mikroplastiko batzuk pertsonek hartzen dituzte azkenean.
AGENTZIAK | ERREDAKZIOA
Plastikoak, planetako elementu guztiak (lurra, ura eta airea) kutsatzen dituztenak, giza ehun eta organoetaraino iritsi dira, Amerikako Kimika Elkartearen (ACS) Udazkeneko Kongresu birtualean aurkezten den ikerketa baten arabera.
Izan ere, poltsa edo ur-botila gehienak ingurumenean deskonposatzen badira ere, biodegradagarriak ez diren zati edo mikroplastiko batzuk ingurunean geratzen dira, eta, azkenean, animaliek eta pertsonek jaten, edaten edo arnasten dituzte.
Gaur egun, "munduko ia leku guztietan aurki daitezke plastikoak ingurumena kutsatuz, eta hamarkada gutxian, plastikoa onura zoragarri gisa ikustetik mehatxutzat hartzera pasatu gara", dio Charles Rolskyk, Arizonako Estatu Unibertsitateko ikertzaile eta azterketaren egileetako batek.
Mikroplastikoak 5 milimetro (mm) baino gutxiagoko plastikozko zatiak dira, eta nanoplastikoak are txikiagoak dira, 0,001 mm-tik beherako diametroekin.
Gauza jakina da bizitza basatian eta animaliengan partikula minimo horiek hantura, minbizia eta ugalkortasun arazoak eragiten dituztela, baina oraingoz ikerketa gutxi daude pertsonen osasunean dituzten eraginak aztertu dituztenak.
Zenbait ikerketek plastikoek giza traktu gastrointestinala zeharka dezaketela frogatu dute, baina ikerketa horren egileek ea partikula minimo horiek beste giza organoetan pilatzen diren jakin nahi izan zuten, eta zein eraginekin.
Horretarako, garuneko ehunen 47 lagin aztertu zituzten, eta mikroplastikoak iragazteko arrisku handiena duten lau organoetakoak birikak, gibela, barea eta giltzurrunak dira.
Aldi berean, plastikozko partikulen zenbaketari buruzko informazioa masa eta azalerako unitate bihurtzen zuen programa informatiko bat diseinatu zuten, beste ikertzaile batzuek emaitzak partekatu ahal izateko eta datu-base ireki bat sortzeko, zientzialariek "denboran zehar eta espazio geografikoan pertsona-taldeetan izandako esposizioak alderatu ahal izateko", Rolf Halden laborategiko buruak zehaztu duenez.
Metodoari esker, ikertzaileek dozenaka osagai plastiko detekta ditzakete giza ehunetan, polikarbonatoa (PC), polietileno tereftalatoa (PET) eta polietilenoa (PE) barne.
Ikerketaren emaitzek lagin guztietan plastikoak zeudela baieztatu zuten, eta A bisfenola (BPA), oraindik ere elikagai ontzi askotan erabiltzen dena, horrek eragiten dituen osasun arazoak gorabehera, giza 47 laginetan agertu zen.
Ikertzaileek azaldu dutenez, azterketa hori da ingurumen esposizioa duten gizabanakoen giza organoetan mikro eta nanoplastikoen presentzia aztertzen duen lehena.
Horretarako, ehunen emaileek beren bizimoduari, dietari eta erakusketa okupazionalei buruzko informazio zehatza eman zuten, eta, horri esker, "mikro eta nanoplastika esposizioen iturri eta ibilbide posibleak" zeintzuk diren zehaztu ahal izango dute, Haldenek dioenez.
"Ez dugu alarmistak izan nahi, baina kezkagarria da leku guztietan dauden material ez biodegradagarri horiek giza ehunetan sartu eta metatu ahal izatea, ez baititugu ezagutzen osasunean izan ditzaketen eraginak", ohartarazi du ikerketaren egileetako bat den Varun Kelkarek.
Behin giza ehunetan dagoen plastiko mota identifikatuta, posible izango da azterketa epidemiologikoak egitea partikula kutsatzaile horiek giza osasunean duten eragina ebaluatzeko. Horrela, balizko arriskuak ulertzen hasi ahal izango gara, baldin badaude".