Ez daude diren guztiak, baina direnak badaude. Zortzi arlo zientifikoko emakumezkoen izen propioak bildu ditugu. Ikertzaileak dira, eta oraindik ere gizonezkoak nagusi diren mundu batean, euren presentzia normalizatzeko lanean dihardute.
Eider Garaikoetxea O. | EITB Media
Otsailaren 11n Emakume eta Neska Zientzialarien Nazioarteko Eguna da. Urtemugak arlo zientifiko-teknikoetan diharduten andrazkoen lana goratu nahi du, eta neskatoak mundu horretan lekua eduki badutela aldarrikatzeko. Izan ere, oraindik ere gizonezkoak dira gehiengo.
Aurpegia jarri diegu, hezur-haragizko egin. Batetik, bidea urratzeke dutenei erreferenteak emateko. Bestetik, emakumezkoek osatutako komunitate zientifiko oparo bezain loratsua ondratzeko. Askoz gehiago daude, baina honako hauek dira gure zortzi protagonistak:
Fisika
Aran Garcia Lekue
Zornotza, 1975
Fisikan lizentziaduna eta Zientzia eta Materialen Ingeniaritzan doktore (EHU). Liverpoolgo Unibertsitatean (Erresuma Batua) eta Berkeleykoan (AEB) egonaldi bana egin ostean, Euskal Herrira itzuli zen Donostia International Physics Centerren aritzeko, Ikerbasqueko ikerlari gisa. EAEn dagoen ATLAS super-ordenagailuarekin egiten du lan, nano eskalan simulazioak eginda, molekula eta material berriak sortzeko.
Ingeniaritza
Eider Aldalur Urresti
Deba, 1994
Industria Teknologiaren Ingeniaritzako Graduko ikasketak egin zituen EHUn. Fabrikazioaren teknologia eta materialen zientzia arloek erakarrita, horren inguruko masterra eta doktoretza programa burutu zituen. Egun, Tecnaliako ikerlaria da. Bere ikerketa esparrua fabrikazio gehigarriko eta 3Dko inprimagailuetako teknologian dago oinarrituta. Zehatz esanda, WAAM teknologia aztertzen du, hots, soldadurako prozesu tradizionalak eta hari metalikoak erabilita 3Dko pieza metalikoak sortzea.
Biologia
Ana Zubiaga Elordieta
Forua, 1959
Biologian doktorea (EHU), tesi ondorengo egonaldiak egin zituen AEBko Tufts eta Harvard unibertsitateetan. Gaur egun, EHUko Genetika Saileko katedraduna eta Biokimika eta Biologia Molekularreko Graduko irakaslea da. Euskarazko zientzia dibulgazioan erreferente, minbiziaren ikerketa molekularrean jardun du Zubiagak, minbizia sendatu ez baina kronifikatzeko modua emango duen gene terapiaren bila.
Kimika
Edurne Gonzalez Gandara
Zarautz, 1985
Kimikan lizentziaduna eta Kimika Aplikatuan eta Material Polimerikoetan doktorea (EHU). Surrey (Erresuma Batua) eta Cornell (AEB) unibertsitateetan egonaldiak egin ostean, POLYMAT euskal ikerketa zentroan hasi zen ikertzaile. Horretan dihardu gaur egun ere, EHUko Kimika irakasle ondoko izateaz gain, Polimeroen Zientzian espezializatuta dago, zehazki, polimeroen nanopartikulak uretan nola sintetizatu eta nanoehun polimerikoen fabrikazioa ikertzen ditu.
Matematika
Ainhize Barrainkua Agirre
Aretxabaleta, 1997
Fisikan eta Ingeniaritza Elektronikoan graduatua, espedienterik onenaren sariarekin (EHU). Masterra egin zuen Konputazio Ingeniaritza eta Sistema Adimenduetan, eta gaur egun, doktorego ikaslea da Euskadiko Matematika Aplikatuko Zentroan (BCAM). Algoritmoek dituzten jarrera diskriminatzaileak, dela genero, arraza edo adinagatik, aztertu eta saihesteko prozedurak ikertzen dihardu.
Medikuntza
Virginia Arechavala Gomeza
Bilbo, 1975
Farmazian lizentziaduna (EHU) eta Neurologian doktorea da Kings College London unibertsitatean. Gaur egun, Ikerbasqueko ikerlatzailea da eta Biocruces Bizkaia Institutuan Gaixotasun Neuromuskularren Ikerketa Taldea koordinatzen du. Azido nukleikoen terapiak ditu ikergai, hainbat gaixotasun artatzeko oso egokiak baitira.
Geologia
Arantza Aranburu Artano
Olaberria, 1966
Geologian doktore eta EHUko arlo bereko irakaslea da. 2007tik Aranzadiko kide, Euskal Herriko paisaiaren bilakaera aztertzen eta arroka sedimentarioen historia geologikoa ikertzen eman ditu azken urteak, duela milioika urteko paisaia (kuaternarioa) eta aurreko periodoetakoak (Kretazeoa) interpretatu nahian. Atapuercako proiektuko kide eta EHUko ikerlaria ere bada.
Astronomia
Teresa del Río Gaztelurrutia
Getxo, 1963
Fisikan lizentziaduna (EHU) eta Cambridge unibertsitatean (Erresuma Batua) doktore. Bilboko Ingeniaritza Eskolan Fisika Aplikatuko irakasle izan da azken 30 urteotan. Zientzia Planetarioen Taldeko zein Perseverance Mars2020 (Nasa) eta Mars Express (ESA) talde zientifikoen kide ere bada. Eguzki sistemako planeten atmosferak ikertzen ditu.
Oharra: Albiste honek infografia bat du, eta ez da zuzen ikusten aplikazioan. Kontsultatu ahal izateko, itsatsi esteka hau zure nabigatzailean.
