Jerusalem, hiriburu zatitua

Israelek urteak daramatza nazioarteari eskatzen Jerusalem Israelgo hiriburu bezala onar dezala. Joan den astelehenean bere nahia hurbilago ikusi zuen Israelgo Gobernuak, Ivanka Trumpek, bere aita Donald Trumpen izenean, Steve Mnuchin AEBko Altxorraren idazkariarekin batera, Jerusalemen AEBko enbaxada inauguratzeko zeremonia historikoan plaka bati estalkia kendu zionean. Prozesuak 5 eta 10 urte bitartean beharko ditu guztiz osatzeko, eraikin berria eraikitzeaz gain, egun horren legazio diplomatikoak Tel Aviven ematen dituen zerbitzu guztiak Jerusalemera eraman beharko dituelako.

Horrela, 2006tik Jerusalemen ordezkari diplomatikoak dituen lehen herrialdea bihurtu da. Urte horretan, nazioarteak euren ordezkariak Jerusalemdik ateratzeko eskatu zien bertan ordezkaritza zuten herrialdeei, herri arabiarrei elkartasuna agertzeko, Israel horien lurraldeak okupatzen ari zela salatzeko.

Washingtonek inauguraziorako aukeratu zuen data ez zen zorizkoa izan, maiatzaren 14an bere Estatuaren fundazioa eta Sei Eguneko Gerraren ostean hiria “bateratu” zela ospatzen baitu Israelek urtero. Iragan maiatzaren 14an gertaera hura izan zenetik 70 urte bete direla aprobetxatuz, AEBko Gobernuak enbaxada bertara eramateko lehen pausoa eman zuen.

Palestinarrek, bere aldetik, Nakba (Hondamendia) izenarekin ezagutzen dutena gogoratzen dute egun bat geroago. 1948-49an arabiar herrialdeen eta Israelen arteko lehen gerraren ondorioz (arabiar herrialdeak inguru horretan estatu judua sortzea onartzearen kontra zeudelako sortutakoa) bere lurretatik kanporatu zituztela gogoratzen dute. Gertakari horrek hainbat hildako uzten ditu urtero, eta, aurten, gainera, bat egin du “Itzuleraren Martxa” ezagutzen denaren azken egunarekin (milaka palestinar etxetik kanporatu dituztela salatzeko protesta jendetsua izaten da).

Gertakari horien aurrean, palestinarrek greba orokorra deitu zuten. Protesta horiek direla eta, Israelgo Gobernuak indarkeria izugarria erakutsi du: Armadak 60 palestinar hil ditu, gutxienez sei ume tartean, eta 2.700 zauritu ditu.

Israelek Eurovision irabazi du

Jerusalen Israelgo hiriburu bezala legitimatzeko beste saiakera bat Eurovision telebista lehiaketa famatuan ikusi zen egun batzuk lehenago. Herri epaimahaiak Netta Barzila aukeratu zuen irabazle, eta Israelek laugarren aldiz irabazi zuen lehiaketa horrela. Garaipena lortu eta biharamunean, Benjamin Nentanyahu lehen ministroak “datorren urtean Jerusalemen ikusiko dugu elkar” juduen esaera famatua erabili zuen. Festibala aurreko edizioan irabazten duen herrialdeak hurrengo urtean antolatzeko eskubidea jasotzen du.

Israel, Estatu burujabe bezala, libre da 2019ko edizioa non antolatuko duen aukeratzeko, baina borrokan urteak daramatzan hiriburu bat aukeratu izana munduak Jerusalem juduen hiriburu bezala identifikatzeko estrategia besterik ez da, horrek arabiar munduan eragingo duen haserreari entzungor eginez.

Horrela, Eurovision matxismoaren aurkako eta desberdintasuna errespetatzearen aldeko mezuak zabaldu dituen abesti batek irabazi izanak ez ditu Estatu hebrearraren arazoak estali. Ikusi den bezala, Israel datorren urteko festibala antolatzeko ardura aprobetxatzen hasi da jada, nazioarteak Hiri Santua Israelgo hiriburu bezala onar dezan.

Irudi horrek ez du zerikusirik duela 20 urte Dana International israeldarrak Eurovisión irabazi zuenean ikusi zenarekin. Orduko hartan, palestinar askok eurek irabazi izan balute bezala ospatu zuten. Iragan larunbatean, ordea, Jerusalem Ekialdeko kaleetan isiltasuna zen nagusi, eta Mendebaldean egunsentira arte iraun zuen festak.

 

(*) Imanol Butron Alonso, Zientzia Politikoetan graduatua Euskal Herriko Unibertsitatean, EiTB-EHU Multimedia Komunikazio Masterreko ikaslea da eta eitb.eus-en dabil praktikak egiten.