Nbe Nazio Batuen Erakundea
Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia oso kritiko agertu da isuriak zerora murriztea helburu duen ekonomia eredu baterako trantsizio energetikoa "blokeatzen saiatu" diren konpainia handiekin.
NBEk larrialdiko funtsetatik 10 milioi dolar desblokeatu ditu dagoeneko, lehen erantzun bat emateko, baina ez da nahikoa. Erakundeak 71,4 milioi dolar eskatu ditu datozen hiru hilabeteetan 250.000 kalteturi laguntzeko.
Beraz, ez da harritzekoa Ukrainaren salaketak Errusiari ez zaiolako gaitzespen argia egin goi-bileraren azken ondorioen txostenean. Horrekin goi-bilera salbatzeko, Mendebaldea prezio bat ordaintzeko prest azaldu da, hain zuzen ere Errusia hitzez hitz ez salatzea Ukrainako inbasioagatik.
Gainera, 2030erako energia berriztagarriak sortzeko gaitasuna hirukoiztea adostu dute liderrek.
Klima aldaketa edo garapen iraunkorreko helburuak dira mahai gainean jarriko dituzten beste gaietako batzuk. Antonio Guterres NBEko idazkari nagusiak "batasuna" eskatu die herrialdeei.
2020ko azaroan, Polisarioak hautsitzat jo zuen Marokorekin 1991n sinatutako su etena, gerra egoera dekretatu zuen lurralde osoan, eta herrialde horri egotzi zion Gergerateko mugan egindako erasoaren ondorioen erantzukizuna.
Klima aldaketari buruzko ezagutza ebaluatzeaz arduratzen den nazioarteko organo nagusia da IPCC. Maria Jose Sanz berotegi efektuko gasekin lotutako talde berezi bateko kide izendatu dute, horren barruan.
Gizateriaren Ondare izendapena duen Odesako alde zaharraren parte bat suntsitsu zuten Errusiako misilek uztailaren 22tik 23ra bitartean, eta beste hainbat monumentu kaltetu, besteak beste, Antzaldatze Katedrala.
Bestalde, Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteak esan du Errusia akordiotik ateratzeak ez duela ez duela ezer aldatzen; izan ere, "ez genuen akordiorik haiekin".
Nazio Batuen Erakundearen hasierako kalkuluen arabera, uholdeek gutxienez 40.000 pertsonari eragin die. Ukrainako Gobernuaren esanetan, gutxienez 4 pertsona hil dira, beste 13 desagertuta daude eta 2.400 pertsona baino gehiago ebakuatu dituzte.
Aurki edateko ura faltako dela ohartarazi du Nazio Batuen Erakundeak. "Milaka herritar zeuden Nova Kakhovka urtegiaren menpe, eta ur maila oso arin ari da jaisten", adierazi du.
Turkian, errefuxiatu siriar gehien hartzen dituen herrialdean (3,5 milioi pertsona baino gehiago), sukaldariak integraziorako tresna gisa erabiltzen du gastronomia.
Munduko Meteorologia Erakundeak ohartarazi duenez, % 66ko aukera dago hurrengo bost urteetan 1,5 graduko muga gainditzeko. Halaber, % 98ko probabilitatea omen dago hurrengo bost urteetako bat eta bost urteak bere osotasunean inoizko beroenak izateko.
NBEk eta nazioarteko beste erakunde batzuek eskatu zuten menia. MOEren arabera, gutxienez 330 pertsona hil eta 3.200 zauritu dira azken egunetan izandako istiluetan. Milaka pertsonak ihes egin dute herrialdetik; Txadera, adibidez, 20.000 heldu dira.
Borrokak su-etena indarrean sartu eta 15 minutura hasi dira. Gutxienez 270 pertsona hil eta 2.000 baino gehiago zauritu dira asteburuan Khartumen eta herrialdeko beste hiri batzuetan hasitako borrokaldietan.
Lehenengo aldia da gerra-krimenagatik nazioarteko atxilotze agindua duen herrialde bateko presidentea Segurtasun Batzordeko buru izendatzen dutela. Ukrainak behin eta berriz haren kexa azaldu du, baina AEBk erantzun dio ez dagoela Errusiari hori galarazteko modurik.
NATOk ez du oraingoz erantzun neurririk hartuko, baina Putini itunen errealitatea desitxuratzea leporatu dio. AEBk ez du Errusia arma nuklear bat prestatzen ari den zantzurik, eta "erne" egotera mugatuko da momentuz.
NBEk argitaratu duen txosten baten arabera, ur eskasiaren bilakaerak goranzko joera izango du, eta kaltetutako biztanleen kopurua bikoiztea espero da. Gainera, Garapen Jasangarrirako 6. helburua betetzeko, inbertsioak laukoiztu egin beharko dira.
Lehendakariak 'Agenda 2030 Euskadi' Foroak Miñaon (Araba) egindako bileran aurkeztu du dokumentua. Besteak beste, proposamenak "estatukoak ez diren" gobernuek prozesu horretan duten zeregina bultzatzea proposatzen du.
"Giza Eskubideen urraketa bat da hori eta gerra krimena ere izan daiteke", salatu dute Nazio Batuen Erakundeko adituek.
Hau da, ozeano guztiaren %64 nazioarteko urak dira, beste era batera esanda, inorenak ez diren urak dira. Eta hain juxtu ere ur horiek eta bertako biodibertsitatea babestea da adosturiko itun honen bitartez lortu nahi dutena. Izan ere, egun, nazioarteko uren %1 bakarrik dago araututa.
Itsas zabaleko aliantzaren arabera, akordioa aurrerapauso handia da itsasoko bizitza legez babesteko, eta itsas handiko "gobernantza" XXI. mendera egokitzeko.
Josep Borrell Europar Batasuneko diplomaziaburua New Yorkera joana da euroguneko 25 ministrorekin batera.
Turkiako presidenteak, bere aldetik, 500na euroko diru laguntza hitzeman die kaltetutako familiei eta agindu du ez dituela babesik gabe utziko. Halaber, batasunerako eta elkartasunerako deia egin du.
Espainiako Gobernuaren, Eusko Jaurlaritzaren, Bilboko Udalaren eta Nazio Batuen arteko akordioa lantzen ari dira Nazio Batuen Local 2030 Idazkaritzaren bulegoa Bilbon martxan egon dadin datozen hilabeteetan.
Ozono-geruzarako kaltegarriak diren substantzia kimikoen % 99 mundu mailan pixkanaka desagerrarazteari esker, geruza berreskuratu eta klima-aldaketa moteldu egiten da.
Hogeitik gora errelatorek eta NBEko adituk giza eskubideak "beren negozio ereduaren erdigunean egon daitezela" eskatu diete Elon Musk bezalako enpresaburuei. Era berean, azpimarratu dute adierazpen askatasunak ez duela diskurtso arrazistarako askatasuna esan nahi.
Erabakia Errusiako Eliza ortodoxoaren patriarkak, Kirilek, Gabonetako su-eten bat ezartzeko egindako deiari erantzuna da, fededun ortodoxoek urtarrilaren 7an ospatzen baitute. Su-etena hasi bezain pronto, Ukrainak erasoak egin ditu Donetsken.
Askapen Nazionalerako Armadarekin (ELN) ez ezik, FARCeko disidentziekin, Autodefentsa Gaitandarrekin eta Sierra Nevadako taldeekin ere itxi du akordioa Kolonbiako presidenteak.
COP15ean parte hartzen ari diren 196 herrialdeetako ordezkaritzek nekazaritzan, akuikulturan, arrantzan eta basogintzan diharduten eremuak modu iraunkorrean kudeatzeko konpromisoa hartu dute. Gainera, 200.000 milioi dolar mobilizatuko dira gutxien garatutako herrialdeentzat.
Euren bizitza salbatzea "inperatibo humanitarioa da, betebehar morala eta legezko betebeharra", gogorarazi du erakundeak Migratzaileen Nazioarteko Egunean.
"Duintasuna, askatasuna eta justizia" da aurtengo leloa. Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusiak ohartarazi du erronka berriak sortzen ari direla "planetaren krisi hirukoitza" deiturikotik abiatuta. Krisi hori klima-aldaketak, biodibertsitatearen galerak eta kutsadurak osatzen dute.
196 herrialdetako ordezkariak daude bilduta hilaren 19ra arte, Montrealen (Kanada), Biodibertsitate Biologikoaren gaineko NBEren Konferentzian. Adostea proposatzen duten helburuetako bat da 30x30 izenekoa, alegia, 2030erako lur eta ur masetako gutxienez % 30 babestuta egotea.
NBEren agentzia horren zuzendari exekutiboak nabarmendu duenez, "arreta humanitarioa behar duten haurren kopurua azken urteetako handiena da". Izan ere, aurten egoerak okerrera egin du, besteak beste, Ukrainako gerraren, elikagai ziurtasun ezaren eta gaixotasunen agerraldien ondorioz.
Protestak 22 urteko gazte kurduaren heriotzagatik hasi ziren, baina eboluzionatu egin dute, eta orain, manifestariek Errepublika Islamikoaren amaiera eskatzen dute.
Nazio Batuen bilera iritsi da amaierara igande goizaldean, eta gailurraren luzapenean etorri dira akordio gazi-gozoak. Kalte klimatikoen funtsa onartu da, klima aldaketaren ondorioak gehien jasaten ari diren herrialdeei pairaturiko galerak ordaintzeko. Hainbat puntu, ordea, zehazteko daude oraindik.
1 / 13 Hurrengoa
Guterres, NBEko klima goi-bileran: "Infernuaren ateak zabaldu ditugu"
Denboraleak 880.000 kaltetu baino gehiago utzi ditu Libian, eta 40.000tik gora desplazatu
Felipe Etxebarria
Analisiak
AEBk eta Europak garapen bidean dauden herrialdeekin harremanak lehenetsi dituzte
G20ak lurralde integritatea errespetatzeko eskatu du, baina Ukrainako gerra gaitzestea saihestu du
Liderrek Ukraina jarri dute bihar Indian hasiko den G20aren lehentasun gisa
Mendebaldeko Saharan irtenbide politiko baten defentsa berretsi du AEBk Tindufen
BC3 euskal zentroko zuzendaria klima aldaketari buruzko IPCCko kide izendatu dute
Unescoko ordezkaritza bat Odesan da, ondare kultural eta erlijiosoan Errusiak eragindako kaltea zenbatzeko
Errusiak amaitutzat eman du Ukrainako portuetatik alea esportatzeko akordioa
2030 Agenda betetzea okertu izana deitoratu du Urkulluk NBEn: 'Orain da edo ez da izango'
Iñigo Urkullu lehendakariak asteazken honetan Nazio Batuen aurrean deitoratu du 2023an Garapen Iraunkorreko Helburuen (GJH) betetze-maila okertu izana, eta "hitzetatik ekintzetara pasatzeko" deia egin du. "2030 orain da edo ez da izango", ziurtatu du.
Nova Kakhovkako presa suntsitu ondorengo uholdeak astebetez luzatu daitezkeela uste du NBEk
2.000 lagun ebakuatu dituzte eta 600 kilometro koadro urpean daude, Nova Kakhovkako presa suntsitu zutenetik
Ebru Baybara Demir sukaldari turkiarra, Basque Culinary World Prize 2023
Berotegi efektuak eta 'El Niño' fenomenoak tenperatura 1,5 gradutik gora igotzea eragin dezakete
RSFko paramilitarrek hiru eguneko su etena iragarri dute Sudanen, ramadanaren amaierarekin bat eginda
Sudango Armadak eta paramilitarrek adostutako 24 orduko su-etena ez dute bete
Al Shabaab-en erasoen ondorioz laguntza humanitarioa etenda egon da 7 hilabetez Elkeren, Etiopian
Desplazatuentzako kanpamendu honetan baldintza izugarrietan bizi dira, elikagai eta ur falta eta erabateko saneamendu gabezia; laguntza etenak biderkatu egin ditu beharrak. Premiazko beharrak asko dira, baita epe luzekoak ere, eskolaratzea, edo lana, esaterako; ez dute etorkizunik.
NBEko Segurtasun Batzordearen presidentetza hartu du Errusiak, nazioarteko kritiken artean
Ukrainak Segurtasun Kontseilua premiaz biltzea eskatu du Errusiak Bielorrusian nuklearrak hedatuko dituela eta
Lau pertsonatik batek ur eskasia pairatzen du munduan
Urkulluk proposamen bat igorriko die NBEri eta EBri, garapen jasangarriaren helburuak lortzen laguntzeko
NBEk ohartarazi du Wagner Taldea presoak errekrutatzen ari dela Errusiako kartzeletan frontera bidaltzeko
Itsas zabaleko biodibertsitatea babesteko "akordio historikoa"ren gakoak
Itsas zabala babesteko itun "historikoa" itxi du NBEk
NBEko Batzar Nagusiak saio berezia egingo du gaurtik aurrera Errusiaren Ukrainako inbasioa aztertzeko
11.100 pertsona baino gehiago hil dira lurrikaren ondorioz, eta Siriak formalki laguntza eskatu dio EBri
Bigarren hiruhilekoan NBEko zuzendariek Bilboko egoitzan lan egingo dutela aurreikusi du Eusko Jaurlaritzak
Ozono-geruza berreskuratzen ari da, eta berotze globala moteltzen lagun dezake
NBEko adituak kezkatuta agertu dira, Twitterren hizkuntza arrazistak gora egin duelako
Indarrean da Putinek Ukrainako frontean iragarritako su-etena
Petrok su etena iragarri du ELN, beste talde paramilitar eta gerrilla batzuekin
Planetaren azaleraren % 30 babestea hitzartu dute Biodibertsitateari buruzko goi bileran
Azken zortzi urteetan bizitza hobe baten bila hil diren 51.000 migratzaileak oroitu ditu NBEk
"Aurrekaririk gabeko erronkei" aurre egin behako diegula ohartarazi du Guterresek, Giza Eskubideen Egunean
COP15 Biodibertsitatearen gaineko Konferentzia hasi da, espezieen galeraren aurkako akordio baten bila
155 herrialdetan 110 milioi haur artatuko dituela aurreikusi du Unicefek 2023an
Ezkilak eskuz jotzeko jarduna kultura ondare izendatu du UNESCOk
Eskuzko kanpaien ukitua desagertzear dago mekanizazioaren ondorioz. Euskal Herrian Araba eta Nafarroako herri gutxi batzuek baino ez dute mantentzen. Penintsulan kanpaia jotzeko 30 modu ezberdin daude.
Iranek ez du onartu NBEk Aminiren heriotzaren osteko protestetako eskubide urraketak ikertzeko duen misioa
Errusiako preso batzuen aurka Ukrainan egindako ustezko gerra krimenak ikertzen ari da NBE
Errusiako Defentsa Ministerioak Makiivka herrian hamar soldadu errusiar baino gehiago hiltzea leporatu die Ukrainako indarrei, "buruan hainbat tiro emanda".
COP27: akordio kaskarra, inor ase ez duena
1 / 13 Hurrengoa
-
COP28 Dubai (Arabiar Emirerri Batuak)
Zer gertatuko da NBEren klimaren goi-bileran aurten?
-
Zer ari da gertatzen gaur egun giza eskubideen arloan?
-
Garapen Iraunkorrerako Helburuak
Nazio Batuen Erakundeak 2030era arte garapen iraunkorra bultzatzeko ezarritako 17 helburuei buruzko albisteak.
-
Zer kasu ditu gaur esku artean Hagako Auzitegiak?
-
Zer ari da pasatzen Munduko Osasun Erakundean (MOE) COVID-19arekin?
-
Estatuko eta nazioarteko GKEen azken ordukoa eitb.eus-en
orain albiste
albisteak
1. Mandela Eguna
ETAk hildako espetxe-funtzionarioak omendu ditu lehendakariak, I. Mandela Egunean
-
albisteak
GIZA ESKUBIDEAK
Espetxeetako langileek ETAren aldetik jasandako sufrimenduari buruzko txostena laster argitaratuko dute
-
albisteak
EUSKARA
Gaitu, euskarazko milaka ahots biltzea helburu duen kanpaina
-
albisteak
Txertaketa kanpaina
Urriaren 9an hasiko da Osakidetza arrisku taldeetako pertsonak txertatzen
-
albisteak
Familien ekonomia
Udazkeneko aldapa: emango al digu ekonomiak arnasa laster?
-
Kirola
Txartel gorria
Alavesek Antonio Blancoren kaleratzearen aurkako errekurtsoa aurkeztu du
-
kultura
Urrezko Maskorraren irabazlea
"O corno", ahizpatasunaren indarra
© EITB - 2023 - Pribatutasun Ataria - Lege Oharra - Cookien erabilera - Cookien konfigurazioa - Gardentasuna - Kontaktua - Web mapa